Νίκος Ξυλούρης – 7 Ιουλίου 1936

Συμπληρώνονται φέτος 88 χρόνια από τη γέννηση του Νίκου Ξυλούρη, του “Αρχάγγελου της Κρήτης”, στις 7 Ιουλίου 1936, στα Ανώγεια Ρεθύμνου. Με τη φωνή του άφησε το δικό του σημάδι στο ελληνικό τραγούδι και συνδέθηκε με μοναδικές ερμηνείες, από τα παραδοσιακά ριζίτικα κρητικά τραγούδια ως τα τραγούδια σπουδαίων Ελλήνων συνθετών τη δεκαετία του ’70 που άφησαν εποχή και μεσούσης της Δικτατορίας έγιναν σύμβολο αντίστασης.

Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ το ντοκιμαντέρ:

ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ ΚΑΙ ΤΡΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Ντοκιμαντέρ που καταγράφει τη ζωή και το έργο του λυράρη και τραγουδιστή Νίκου Ξυλούρη σκιαγραφώντας το πορτρέτο του μέσα από αποσπάσματα συνεντεύξεων του ίδιου, στιγμιότυπα συναυλιών του, και μαρτυρίες ανθρώπων που έζησαν κοντά του, με κεντρικά πρόσωπα τη σύζυγό του Ουρανία και τον αδερφό του Αντώνη Ξυλούρη (Ψαραντώνη).

Διανθισμένη με την αφήγηση τριών ποιημάτων του Αλέξη Ασλάνογλου, η εκπομπή ακολουθεί τους κύριους σταθμούς της δράσης του σημαντικού καλλιτέχνη, τον γενέθλιο τόπο του, το χωριό Ανώγεια Ρεθύμνου, το Ηράκλειο και την Αθήνα, όπου εγκαθίσταται την περίοδο της Δικτατορίας, συνδέοντας την πορεία του με τον αντιδικτατορικό αγώνα και σφραγίζοντας την εξέγερση Πολυτεχνείου με τη φωνή και το ήθος του. Γίνεται αναφορά στο ξεκίνημα της καριέρας του, στο πρώτο τραγούδι που έγραψε σε νεαρή ηλικία με τίτλο «Δεν κλαιν οι δυνατές καρδιές» και στις πρώτες του μουσικές εμφανίσεις στο Ηράκλειο. Καταγράφονται επίσης, η σχέση του με την κρητική παράδοση και τη μουσική, τα προσωπικά του βιώματα από τη ζωή στην Κρήτη και τα συναισθήματά του για τον τόπο καταγωγής του ενώ φωτίζονται στοιχεία της προσωπικότητάς του σε συνδυασμό με την αυθεντικότητα και καθαρότητα που απέπνεε το ηχόχρωμα της φωνής του.

Η μουσική του πορεία στην Αθήνα σφραγίστηκε από τη συνεργασία του με τον Γιάννη Μαρκόπουλο στα έργα «Ριζίτικα» (1971) και «Χρονικό» (1969) σε στίχους του Κ.Χ. Μύρη, και τις κοινές εμφανίσεις τους στην μπουάτ «Λήδρα» στην Πλάκα. Αφηγήσεις φίλων και συνεργατών του περιγράφουν την παρουσία του στα αθηναϊκά μαγαζιά, στις μπουάτ της Πλάκας «Αρχόντισσα», «Θεμέλιο» κ.ά., σε συναυλίες, καθώς και στη θεατρική σκηνή του «Αθήναιον» στην παράσταση «Το Μεγάλο μας Τσίρκο» το 1973, για την οποία μιλούν ο Κώστας Καζάκος και ο Ιάκωβος Καμπανέλλης. Η κόρη του Ρηνιώ Ξυλούρη διαβάζει τις εντυπώσεις του Ιάπωνα Μασαάκι Ταμούρα, διευθυντή της Ραδιοφωνίας του Τόκιο, που είχε ταξιδέψει στην Ελλάδα το 1973 για να βρει τον Ν. Ξυλούρη. Η καλλιτεχνική του σταδιοδρομία σταμάτησε με το θάνατό του το 1980 σε ηλικία 44 χρονών, όταν έχασε τη μάχη με τον καρκίνο.

Για τον Ν. Ξυλούρη μιλούν επίσης, ο Τάσος Γουδέλης, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, η Δόμνα Σαμίου, ο Κώστας Μανιουδάκης και πολλοί άλλοι. Όλη η εκπομπή πλαισιώνεται από τραγούδια που ερμηνεύει ο Ν. Ξυλούρης –μεταξύ άλλων και στίχους του Ερωτόκριτου-ενώ περιλαμβάνεται αρχειακό κινηματογραφικό υλικό, όπως στιγμιότυπα από τη συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου το 1978 στον Λυκαβηττό, αποσπάσματα από την παράσταση «Το Μεγάλο μας Τσίρκο» (1973) και ηχητικά ντοκουμέντα από το πρόγραμμα της «Λήδρας». Δείτε επίσης την εκπομπή «Μουσική Βραδυά» (1976) με καλεσμένο του Γιώργου Παπαστεφάνου τον Νίκου Ξυλούρη.

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Σταύρος Στρατηγάκος

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ

TOP NEWS