Στις 8 Φεβρουαρίου του 1980 έφυγε-πρόωρα-από τη ζωή ο «Αρχάγγελος της Κρήτης», ο Νίκος Ξυλούρης. Ο «Ψαρονίκος» από τα ορεινά Ανώγεια της Κρήτης, λυράρης από την ηλικία των δέκα ετών, σφράγισε με την χαρακτηριστική του φωνή-που έγινε σύμβολο αντίστασης στη Δικτατορία-την ελληνική μουσική, και συνέβαλλε σημαντικά στη διάσωση και διάδοση της κρητικής μουσικής.
Με αφορμή την επέτειο των σαρανταδύο χρόνων από τον θάνατο του Νίκου Ξυλούρη, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα σημαντικό τηλεοπτικό αφιέρωμα που προβλήθηκε για την επέτειο των δύο ετών από τον θάνατο του το 1982.
ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ
ΔΥΟ ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ
Έκτακτη εκπομπή-αφιέρωμα των δημοσιογράφων Βαγγέλη Παναγόπουλου και Νίκου Λαγκαδινού στον Νίκο Ξυλούρη, η οποία προβλήθηκε από την ΥΕΝΕΔ για την επέτειο των δύο ετών από τον θάνατο του.
Η εκπομπή ξεκινά με ηχητικό ντοκουμέντο με τα λόγια του ίδιου του Ξυλούρη. «Ποτέ δεν σκέφτηκα ότι θα γινόμουν τραγουδιστής, καλλιτέχνης». Δίνονται σύντομα βιογραφικά στοιχεία για τη ζωή και την καλλιτεχνική του πορεία, με αναφορά στα παιδικά του χρόνια στα Ανώγεια του Ρεθύμνου, το ξεκίνημά του στη μουσική, τις πρώτες του εμφανίσεις στην Κρήτη και στη συνέχεια στην Αθήνα.
Ακολούθως για τον Νίκο Ξυλούρη, τον καλλιτέχνη, αλλά και τον άνθρωπο μιλούν συνεργάτες και φίλοι του: η Μαρία Δημητριάδη, ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, η Άλκηστη Πρωτοψάλτη, ο ποιητής Δημήτρης Χριστοδούλου και ο συνθέτης Γιάννης Μαρκόπουλος. Οι άνθρωποι που τον γνώρισαν μιλούν για την συνεργασία τους, αλλά και για την προσωπικότητα και τον χαρακτήρα του. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται για τον αγωνιστή Ξυλούρη τα χρόνια της Δικτατορίας και τη συνεισφορά του στον φοιτητικό αγώνα τις ημέρες της εξέγερσης του Πολυτεχνείου.
Το αφιέρωμα πλαισιώνεται από πλούσιο αρχειακό υλικό. Περιλαμβάνεται αρχειακό υλικό από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, καθώς και μοναδικά οπτικοακουστικά ντοκουμέντα από ερμηνείες του Νίκου Ξυλούρη. Περιλαμβάνονται στιγμιότυπα από τη συναυλία του Σταύρου Ξαρχάκου στο Θέατρο του Λυκαβηττού το καλοκαίρι του 1978 με την ερμηνεία του Ξυλούρη στα τραγούδια «’Έβαλε ο θεός σημάδι», «Αυτόν τον κόσμο τον καλό», σε μουσική διεύθυνση του Σ.Ξαρχάκου. Προβάλλονται ακόμα σύντομα πλάνα από το διαμέρισμα του Νίκου Ξυλούρη στο Γαλάτσι καθώς και από το δισκοπωλείο «Νίκος Ξυλούρης» στην Πανεπιστημίου 39, στο κέντρο της Αθήνας.
Μετά το τέλος του αφιερώματος ακολουθούν σπάνια πλάνα από εκδήλωση σε κέντρο της Αθήνας το 1982, στην οποία τιμήθηκε ο Νίκος Ξυλούρης. Παρίστανται ο Γιάννης Μαρκόπουλος και ο Χαράλαμπος Γαργανουράκης, ο οποίος και τραγουδά μαζί με κρητική ορχήστρα λυράρηδων. Ακούγονται στα στιγμιότυπα της εκδήλωσης τα τραγούδια «Αγρίμια και αγριμάκια μου» και «Πότε θα κάνει ξαστεριά».
Έτος παραγωγής:
1982
Σκηνοθεσία:
Μεγακλής Βιντιάδης
Μια δουλειά των:
Βαγγέλη Παναγόπουλου- Νίκου Λαγκαδινού
Μουσική επιμέλεια:
Κώστας Αναλογίδης
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr