Ζοζέ Σαραμάγκου – 16 Νοεμβρίου 1922

« Έζησα πάντα τη ζωή μου παίρνοντας αυτό που η κάθε μέρα είχε να μου δώσει και όχι κάνοντας αυτά που έπρεπε για να φτάσω κάπου».

Σαν σήμερα γεννήθηκε πριν εκατό χρόνια ο Πορτογάλος συγγραφέας, ποιητής, σεναριογράφος και δημοσιογράφος, τιμημένος με Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας  Ζοζέ Σαραμάγκου.

Ο Ζοζέ ντε Σούζα Σαραμάγκου (1922-2010) γεννήθηκε στο μικρό χωριό Αζινιάγκα της Πορτογαλίας από γονείς φτωχούς ακτήμονες αγρότες (το “Σαραμάγκου” ήταν παρατσούκλι της οικογένειας ντε Σούζα, από ένα είδος ραπανιού που έτρωγαν οι φτωχοί, και γράφτηκε στη ληξιαρχική πράξη γεννήσεως). Πέρασε τα σχολικά του χρόνια στη Λισαβόνα. Δούλεψε  για  χρόνια σε εκδοτικούς οίκους και σε εφημερίδες ως σχολιαστής, ως υπεύθυνος λογοτεχνικών σελίδων και ως βιβλιοκριτικός.  Κάποια από τα σημαντικά έργα του που και αγαπήθηκαν από εκατομμύρια φανατικούς αναγνώστες είναι τα “Το Κατά Ιησούν Ευαγγέλιον”(1991),   “Περί Τυφλότητας”(1995),   “Περί Φωτίσεως” (2004) και το “Κάιν” (2009), “Πέτρινη σχεδία” (1986). Πέθανε σε ηλικία 87 ετών στο νησί Λανθαρότε, στις 18 Ιουνίου 2010.

Το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει επεισόδιο της σειράς «Ο χορός των απαντήσεων» του Θανάση Λάλα, παραγωγής 2008.

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ

ΖΟΖΕ ΣΑΡΑΜΑΓΚΟΥ

(video)

Ο «Χορός των απαντήσεων» είναι σειρά συνεντεύξεων τις οποίες επέλεξε ο Θανάσης Λάλας μέσα από 2000 βιντεοσκοπημένες συναντήσεις του με λαμπρά διεθνή ονόματα. Τα αποσπάσματα των συνεντεύξεων  έχουν μαγνητοσκοπηθεί στον προσωπικό χώρο του κάθε συνεντευξιαζόμενου και είναι εμπλουτισμένα με φωτογραφικό υλικό καθώς και βίντεο που θα παρουσιάζουν λεπτομέρειες από το έργο του εκάστοτε προσώπου.

Στο συγκεκριμένο επεισόδιο ο Λάλας συνομιλεί με τον Ζοζέ Σαραμάγκου στο σπίτι του συγγραφέα στο Λανθαρότε των Κανάριων Νήσων.

Αρχικά ο Λάλας κάνει μια εισαγωγή στην κουβέντα ενώ ο Σαραμάγκου μιλά για το βιβλίο του  «Το Κατά Ιησούν Ευαγγέλιον» (1991)  και και για την λογοκρισία του από την κυβέρνηση της Πορτογαλίας ενώ ακολουθούν πληροφορίες για την οικογενειακή του ζωή.

Μιλά στη συνέχεια για την προσέγγισή του στη συγγραφή ενώ μνημονεύει την Επανάσταση των Γαρυφάλλων στην Πορτογαλία και την εμπλοκή του με αυτήν που του στέρησε τελικά την εργασία του το Νοέμβρη του 1975, κομβικό σημείο στη ζωή του που τον καθόρισε ως συγγραφέα. Θυμάται τα πρώτα βιβλία που εξέδωσε μετά από το 1975, το «Εγχειρίδιο Ζωγραφικής και καλλιγραφίας», το «Σχεδόν αντικείμενο» και το θεατρικό «Η Νύχτα», το οποίο αναφέρεται στην 24η Απριλίου 1974, νύχτα της επανάστασης. Aναφέρεται στο βιβλίο του «Όσοι από τη γη σηκώθηκαν» ως ορόσημο της καριέρας του.

Ο Σαραμάγκου τονίζει πως τον ενδιαφέρουν η κοινωνία, η γλώσσα, η ιστορία, ο πολιτισμός. Μιλά για τη βράβευσή του με το Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1998 και αναλύει το πώς κατανοεί την έννοια του ταλέντου.  Θέτει το καίριο ερώτημα «Γιατί ένας συγγραφέας βρίσκει κοινό;» και το απευθύνει στους αναγνώστες τονίζοντας την αξία της υποκειμενικότητάς τους σε σχέση με το έργο ενός συγγραφέα. Θεωρεί δε πως οι αναγνώστες του τον «αγαπούν ως άνθρωπο», χτίζοντας έτσι σχέσεις στοργής.

Στη συνέχεια αναλύει το ρόλο του συγγραφέα, την έννοια της επανάστασης και την έννοια του χρόνου. Συζητά για τα μεγάλα έργα όπως τα έπη του Ομήρου ή τα έργα του Σαίξπηρ και το πώς αυτά θα χαθούν μαζί με όλο τον ανθρώπινο πολιτισμό όταν ο πλανήτης μας καταστραφεί. Η κουβέντα κλείνει εξηγώντας τους λόγους για τους οποίους γράφει, οι οποίοι μάλιστα, όπως αναφέρει, μεταβάλλονται στην πάροδο του χρόνου.

Σε όλη τη διάρκεια του επεισοδίου προβάλλονται πλάνα που απεικονίζουν βιβλία του συγγραφέα. Χρησιμοποιήθηκαν πλάνα από τις ταινίες Blindess (στα ελληνικά «Περί Τυφλότητος», τηλεοπτική μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου) και «Lanzarote: Reserva de la biosfera». Διακρίνονται παράλληλα πλάνα αρχειακού υλικού από την πτώση της δικτατορίας του Σαλαζάρ και την Επανάσταση των Γαρυφάλλων, το 1974 στην Πορτογαλία.

Σκηνοθεσία: Γιώργος Μουζακίτης

Δημοσιογραφική επιμέλεια: Κων/να Μπότσα

Διεύθυνση παραγωγής: Κατερίνα Ρίγγα

Οργάνωση παραγωγής: Τάσος Κάτσαρης

Παραγωγή: 2009

Ημερομηνία προβολής: 18/1/2009

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΗ

TOP NEWS