Στις 11 Αυγούστου 2020 έφυγε από τη ζωή ο σπουδαίος ποιητής, δοκιμιογράφος και φιλόλογος Ντίνος Χριστιανόπουλος (1931-2020). Εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα για πρώτη φορά το 1949, στο περιοδικό της Θεσσαλονίκης «Μορφές» ενώ το 1950 κυκλοφόρησε την πρώτη ποιητική του συλλογή με τίτλο «Εποχή των ισχνών αγελάδων» . Ακολούθησε μια πορεία που σηματοδότησε τα Ελληνικά Γράμματα και το πνευματικό γίγνεσθαι της αγαπημένης του Θεσσαλονίκης όπου γεννήθηκε. Η ποίησή του χαρακτηρίζεται από επιρροές από το έργο του Κωνσταντίνου Καβάφη, με θεματικές της την ερωτική επιθυμία και την ανεκπλήρωτη διάστασή της, την ερωτική επίτευξη, απόρριψη ή και εκμηδένιση, και την κοινωνική κριτική.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει συνέντευξη του μεγάλου ποιητή της Θεσσαλονίκης Ντίνου Χριστιανόπουλου στη Βίκυ Φλέσσα και την εκπομπή «Στα Άκρα», το 2011, η οποία καταγράφει τη ζωή του και τις σκέψεις του, τη δημιουργική του πορεία στα γράμματα με τον ίδιο να αφηγείται με τον χειμαρρώδη λόγο του, βιώματα που ενέπνευσαν το έργο του.
ΣΤΑ ΑΚΡΑ με τη Βίκυ Φλέσσα
ΝΤΙΝΟΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η συνέντευξη ξεκινά με τις διώξεις με δέχθηκε ο Ντίνος Χριστιανόπουλος για τα γραφτά του, με ειδική αναφορά στο διήγημά του «Ο χιλιαστής», ένα διήγημα όπου περιγράφει πώς ένας χιλιαστής έπαθε του κόσμου τα βασανιστήρια στο στρατό, μόνο και μόνο επειδή αρνήθηκε να πάρει όπλο, για το οποίο ο Ντίνος Χριστιανόπουλος κινδύνευσε να συλληφθεί τέσσερις φορές. Γίνεται λόγος για τον ασκητισμό του και για την αυτάρκειά του. Μιλά για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο ο εκδότης Νίκος Καρατζάς, ιδιοκτήτης του IANOS.
Μεγάλη ενότητα της εκπομπής αναφέρεται στον μουσικό κόσμο του Ντίνου Χριστιανόπουλου, στην ιδιότητά του ως στιχουργού και συνθέτη και στη σχέση του με το ρεμπέτικο τραγούδι. Ο ίδιος μιλά για τις καταβολές του οικογενειακού του περιβάλλοντος και την ενασχόλησή του από παιδί με τη βυζαντινή ψαλτική. Ενδιαφέρον έχει ότι δεν αρκέστηκε στο να μελοποιήσει ποιήματά του αλλά έγραψε νέους στίχους για τραγούδια και στο σημείο αυτό ο Ντίνος Χριστιανόπουλος διαχωρίζει τα ποιήματα από τους στίχους για τραγούδι. Κάνει αναφορά στο ποίημα του «Έλα να ανταλλάξουμε» που μελοποίησε ο Σταύρος Κουγιουμτζής και τραγούδησε η Βίκυ Μοσχολιού.
Περιγράφει πώς γράφτηκαν τα τραγούδια του, κατά την περίοδο 1968-69, τα οποία συμπεριελήφθησαν στον δίσκο «Αιώνιο Παράπονο» που κυκλοφόρησε το 1994. Μιλά για την επιρροή του από το ρεμπέτικο τραγούδι, για τα πρώτα του ακούσματα από τον Μάρκο Βαμβακάρη και για τον θαυμασμό του για τον Βασίλη Τσιτσάνη. Αναφέρεται στο βιβλίο του «Το Ρεμπέτικο και η Θεσσαλονίκη» (1999) ενώ εξηγεί ακόμη πώς συνέβαλε ο ίδιος στο να τυπωθεί η αυτοβιογραφία του Μάρκου Βαμβακάρη.
Ιδιαίτερη αναφορά κάνει στον Βασίλη Τσιτσάνη και στην ιστορία του τραγουδιού «Μπορεί να το ‘χουν πλανέψει» (1948). Περιγράφει την τελειομανία της στιχοπλοκίας που διέκρινε τον Βασίλη Τσιτσάνη και υπογραμμίζει το πάθος του γι’ αυτό. Μιλά για την «Ανθολογία τραγουδιών του Βασίλη Τσιτσάνη» (2009) που επεξεργάστηκε χρόνια μέχρι την κυκλοφορία του. Ο ίδιος έγραψε τραγούδια που έγιναν δίσκοι και δημιούργησε -και συμμετείχε επί χρόνια τραγουδώντας - την ‘’Παρέα του Τσιτσάνη’’, ένα μουσικό σχήμα που υπηρέτησε τις αυθεντικές εκτελέσεις των τραγουδιών και έκανε αφιλοκερδώς εμφανίσεις σε νοσοκομεία, γηροκομεία και άλλους χώρους. Προβάλλεται απόσπασμα από παράσταση του συγκροτήματος στην οποία ο Ντίνος Χριστιανόπουλος τραγουδά Τσιτσάνη. Ο ίδιος πρωτοστάτησε στην κίνηση για να δοθεί το όνομα του Βασίλη Τσιτσάνη σε μια μικρή πλατεία στην Άνω Πόλη, και μιλά για τις εκδηλώσεις που γίνονται εκεί. Μιλά για το έργο του Βασίλη Τσιτσάνη που τον παρομοιάζει ως εφάμιλλο του Καβάφη.
Στο επόμενο μέρος της εκπομπής, η συζήτηση αφορά στη θεματική του έρωτα που απαντάται στην ποίησή του. Ο Ντίνος Χριστιανόπουλος μιλά για την έννοια της ερωτικής τοπογραφίας και απαντά στο ερώτημα τι είναι έρωτας, ποιες παράμετροι το προσδιορίζουν και πώς επιδρά στη ζωή του ανθρώπου. Εξομολογείται προσωπικά του βιώματα σε σχέση με το ερωτικό αίσθημα και τη στάση του απέναντι στο γάμο. Διαβάζει το αγαπητό του ποίημα «Ενός λεπτού σιγή», από την ποιητική συλλογή «Ανυπεράσπιστος καημός» (2004).
Τέλος, εξηγεί γιατί σταμάτησε να γράφει ποιήματα και αναφέρεται σε ιδέες που σχεδίαζε να τις διατυπώσει σε ποιήματα. Επίσης, ξεδιπλώνει τις σκέψεις του για τη μεταφυσική, τη θρησκεία, το θάνατο, τη σχέση του με τη μητέρα του, το μέλλον των ποιημάτων του.
Στη διάρκεια της εκπομπής απαγγέλλονται ποιήματά του (αφήγηση: Μάκης Πεσκελίδης) και ακούγονται τα τραγούδια: «Τύψεις» από τον κύκλο τραγουδιών «Τα τραγούδια της αμαρτίας» του Μ. Χατζιδάκι σε ποίηση Ντίνου Χριστιανόπουλου, «Καημένε Μακρυγιάννη» με τον Γιάννη Κούτρα, στίχοι: Ντίνου Χριστιανόπουλου, «Με γέλασες με γέρασες» σε μουσική Μ. Κουγιουμτζή, «Τι να τα κάνω τα τραγούδια σας» σε μουσική Διον. Σαββόπουλου. Προβάλλεται αρχειακό υλικό από την εκδήλωση 20 χρόνια IANOS.
Σκηνοθεσία: Κώστας Διαμαντής
Σκηνοθετική επιμέλεια: Διονύσης Βαρχαλαμάς
Αρχισυνταξία-δημοσιογραφική επιμέλεια: Βίκυ Φλέσσα
Έτος παραγωγής: 2011
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr
Συντάκτης: Κωνσταντίνα Τασιοπούλου
