Η Τζόαν Μπαέζ (Joan Chandos Báez) είναι Αμερικανίδα τραγουδίστρια της φολκ μουσικής, στιχουργός, πολιτική ακτιβίστρια και σύμβολο της γενιάς της αμφισβήτησης της δεκαετίας του ’60. Γεννήθηκε στις 9 Ιανουαρίου του 1941 στο Στέιτεν Άιλαντ, στη Νέα Υόρκη και σε πολύ μικρή ηλικία ξεκίνησε να ασχολείται με τη μουσική παρά τις αντιρρήσεις των γονιών της. Η καριέρα της ξεκίνησε το 1959 και μέχρι σήμερα έχει ηχογραφήσει περισσότερα από τριάντα άλμπουμ. Κατά τη δεκαετία του ’60 συνδέθηκε ερωτικά και συνεργάστηκε με τον Μπομπ Ντίλαν, συμμετείχε στο αντιπολεμικό κίνημα και υποστήριξε σθεναρά το κίνημα κατά των φυλετικών διακρίσεων, αντιπαρατέθηκε συχνά στις αμερικανικές αρχές και η δράση της οδήγησε αρκετές φορές στη σύλληψή της. Η μουσική της θίγει θέματα όπως ο πόλεμος, η ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, οι δημοκρατικές ελευθερίες και άλλα σημαντικά κοινωνικά ζητήματα. Μέχρι και σήμερα παραμένει ενεργή και με μία έντονη κοινωνική δράση. Στις δεκαετίες που έχει διανύσει ως καλλιτέχνης έχει δώσει συναυλίες αλλά και αγώνες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ειρήνη σε όλον τον κόσμο. Με αφορμή τα ογδοηκοστά γενέθλια της Τζόαν Μπαέζ το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή:
ΤΖΟΑΝ ΜΠΑΕΖ
ΖΩΝΤΑΝΗ ΜΕΤΑΔΟΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ
(video)
Πρόκειται για τη συναυλία της Τζόαν Μπαέζ (Joan Baez), στο Ηράκλειο της Κρήτης, η οποία έλαβε χώρα στο στάδιο “Ελευθερίας” στη Χανιόπορτα, στις 3 Ιουλίου 1983. Η συναυλία δόθηκε στο πλαίσιο των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Δήμου Ηρακλείου με γενικό τίτλο “ΗΡΑΚΛΕΙΟ ’83“, οι οποίες πραγματοποιήθηκαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 1983.
Η επιμέλεια της παρουσίασης είναι του Γιώργου Παπαστεφάνου, τον οποίο ακούμε επίσης στον πρόλογο, που περιλαμβάνεται στην αρχή της εκπομπής, κάνοντας αναδρομή στην πορεία της πολιτικοποιημένης Αμερικανίδας μουσικού.
Η συναυλία προβλήθηκε σε απευθείας μετάδοση από την ΕΡΤ.
Η Τζόαν Μπαέζ ανεβαίνει στη σκηνή και οι θεατές επευφημούν και χειροκροτούν.
Η Τζόαν Μπαέζ ερμηνεύει τα εξής τραγούδια:
- “Farewell Angelina“, από τον ομώνυμο δίσκο της του 1965, σε στίχους του Μπομπ Ντίλαν (Bob Dylan).
- “Dida“, από το δίσκο” Gracias a la vida” του 1974
- “Me and bobby McGee”, τραγούδι του Κρις Κριστόφερσον από το δίσκο του Roger Miller με τίτλο “Roger Miller 1970”. Το συγκεκριμένο τραγούδι έγινε παγκοσμίως γνωστό όταν κυκλοφόρησε εκτέλεσή του από την Janis Joplin και έγινε Νο1 επιτυχία, μετά το θάνατό της, στις ΗΠΑ το 1971.
- “Oh Freedom“, σε δικούς της στίχους από το δίσκο “Joan Baez in San Francisco” (1964) με ζωντανές ηχογραφήσεις από συναυλίες. Ένα τραγούδι όπως λέει η ίδια για όλους τους πολιτικούς κρατούμενους σε όλο τον κόσμο.
- “Don’t cry for me Argentina” των Andrew Llloyd Webber και Tim Rice από το μιούζικαλ “Evita”, 1976. Το αφιερώνει στις μητέρες των εξαφανισμένων στη Χιλή από τη δικτατορία του Πινοσέτ.
- “The Warriors of the sun” σε δικούς της στίχους από το δίσκο “Speaking of dreams” (1989)
- “Children of the eighties” από το δίσκο Live Europe 83 (1984), αφιερωμένο στους σύγχρονους νέους και στα προβλήματα της εποχής τους, όπως τα ναρκωτικά.
- “Άσμα Ασμάτων” από τον κύκλο τραγουδιών του Μίκη Θεοδωράκη “Μπαλάντα του Μαουτχάουζεν”, μελοποίηση του λογοτεχνικού έργου του Ιάκωβο Καμπανέλλη “Μαουτχάουζεν” με θέμα των έρωτα δύο κρατούμενων στο ομώνυμο στρατόπεδο συγκέντρωσης. Η Μπαέζ αναφέρει ότι είχε υποσχεθεί πως θα μάθει ένα ελληνικό τραγούδι από την προηγούμενη επίσκεψή της στην Ελλάδα. Η συγκεκριμένη ερμηνεία αποτελεί ίσως και το σημαντικότερο τμήμα του εν λόγω οπτικοακουστικού ντοκουμέντου.
- “The ballad of Sacco and Vanzetti” από το soundtrack της ταινίας Sacco and Vanzetti (1971) με θέμα την ιστορία των δύο Ιταλών αναρχικών και το αφιερώνει σε όλους εκείνους που αγωνίζονται με ειρηνικά μέσα, όπως ο Γκάντι, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και ο Λεχ Βαλέσα.
- “What ‘ll we do with this baby o” ένα μάλλον μακάβριο παιδικό παραδοσιακό φολκ (folk) τραγούδι, το οποίο αφιερώνει με χιουμοριστική διάθεση στα παιδάκια που στέκονται κοντά στη σκηνή και κάνουν φασαρία.
- “Gracias a la vida” της χιλιανής τραγoυδίστριας Violeta Parra, το οποίο υπάρχει και στον ομώνυμο δίσκο της Μπαέζ του 1974.
- “Α Hard rain’s a gonna fall” του Μπομπ Ντίλαν από το δίσκο του “The freewhellin’ Bob Dylan” (1963)
- “Donna Donna” των Sholomon Secunda και Aaron Zeitlin, από τον δίσκο της “Joan Baez” (1960)
- “Imagine” του John Lennon, από τον ομώνυμο δίσκο του το 1971.
- “Let it be“, των Beatles, από τον ομώνυμο δίσκο του 1970. Με αυτό το τραγούδι ολοκληρώνεται η συναυλία της Τζόαν Μπαέζ και η μετάδοση κλείνει με αποφώνηση από τον Γιώργο Παπαστεφάνου.
Σκηνοθεσία:Δάφνη Τζαφέρη
Πρώτη τηλεοπτική προβολή: 03/07/1983