Ο σπουδαίος θεατρικός συγγραφέας Ιάκωβος Καμπανέλλης έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα, στις 29 Μαρτίου 2011. Γεννημένος στη Νάξο το 1921, μετακόμισε στην Αθήνα με την οικογένειά του σε νεαρή ηλικία. Την περίοδο της Κατοχής και συγκεκριμένα το φθινόπωρο του 1942 συνελήφθη από τους Γερμανούς και οδηγήθηκε και κρατήθηκε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μαουτχάουζεν. Παρέμεινε εκεί έως το Μάιο του 1945, οπότε και απελευθερώθηκε από τις συμμαχικές δυνάμεις. Η εμπειρία του αυτή σημάδεψε τη ζωή και την καλλιτεχνική δράση του.
Το πρώτο θεατρικό έργο του ”Ο χορός πάνω στα στάχυα” παρουσιάστηκε τη θερινή θεατρική περίοδο του 1950 από τον θίασο Λεμού στο Θέατρο «Διονύσια» της Καλλιθέας. Το 1958 ξεκίνησε η συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης και τον Κάρολο Κουν με το έργο του ”Η αυλή των θαυμάτων”. Το συγκεκριμένο θεατρικό έργο θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα ρεαλιστικά έργα του νέου ελληνικού θεάτρου. Η συνεργασία του Καμπανέλλη με τον Κουν συνεχίστηκε και πληθώρα έργων του παρουσιάστηκαν για πρώτη φορά στο Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία του κορυφαίου σκηνοθέτη.
Από την πλούσια εργογραφία του ξεχωρίζουν ακόμη το θρυλικό ”Μεγάλο μας Τσίρκο” που ανέβηκε το 1972-73, εν μέσω της Χούντας των Συνταγματαρχών, από το θίασο Τζένης Καρέζη και Κώστα Καζάκου, αποτέλεσε έργο-σταθμό στο νεοελληνικό θέατρο καθώς και κορυφαία πράξη πολιτικής αντίστασης στο τυραννικό καθεστώς. Ακόμη, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης έγραψε το θεατρικό ”Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια” το οποίο διασκεύασε για τον κινηματογράφο και σκηνοθέτησε ο Μιχάλης Κακογιάννης το 1955 με τη Μελίνα Μερκούρη στον ρόλο της ”Στέλλας”. Ενδεικτικά αναφέρονται και τα εξής θεατρικά του έργα: ”Ο εχθρός λαός” (1975), ”Πρόσωπα για βιολί και ορχήστρα” (1976-77), ”Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού” (1978-79), ”Ο μπαμπάς ο πόλεμος” (1981), ”Ο αόρατος Θίασος” (1988), ”Ο δρόμος περνά από μέσα”(1992), κ.ά.
Παράλληλα, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης τοποθετήθηκε στη θέση του διευθυντή ραδιοφωνίας της ΕΡΤ τον Οκτώβριο του 1981. Το 2000 του απονεμήθηκε από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του τάγματος του Φοίνικα.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα σπάνιο ρεπορτάζ από την εκπομπή ”Θεατρική Εβδομάδα” παραγωγής 1978, αφιερωμένο στον σπουδαίο συγγραφέα.
ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ
Η ”Θεατρική Εβδομάδα” είναι μια ολιγόλεπτη εκπομπή της ΕΡΤ για τη θεατρική κίνηση της εβδομάδας που επιμελείται και παρουσιάζει η Δανάη Στρατηγάκη. Το συγκεκριμένο επεισόδιο αποτελεί αφιέρωμα στον Ιάκωβο Καμπανέλλη και τη νέα συνεργασία του με το Θέατρο Τέχνης.
Ειδικότερα, γίνεται λόγος για το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη ”Τα τέσσερα πόδια του τραπεζιού” το οποίο ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης σε σκηνοθεσία του Καρόλου Κουν. Η Δανάη Στρατηγάκη προλογίζει δίνοντας πληροφορίες για τη μακρά συνεργασία του Κουν με τον Καμπανέλλη και ακολουθεί απόσπασμα από την παράσταση με τους ηθοποιούς Αλέκα Παΐζη και Βάσο Ανδρονίδη.
Έπειτα, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης μιλά στη Δανάη Στρατηγάκη για το νέο του έργο, την υπόθεση και τους στόχους του. Παρεμβάλλονται πλάνα από την παράσταση με τους ηθοποιούς Γιάννη Μόρτζο και Ηρώ Κυριακάκη. Στην συνέχεια, ο Κάρολος Κουν αναφέρεται στα έργα του Ιάκωβου Καμπανέλλη τα οποία έχει σκηνοθετήσει στο Θέατρο Τέχνης σε διάρκεια 20 χρόνων, από το 1958 έως το 1978. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης κάνει έναν σύντομο απολογισμό της πορείας του στο ελληνικό θέατρο και ο Κάρολος Κουν περιγράφει την απόφασή του να ανεβάσει το έργο του Καμπανέλλη ”Η αυλή των θαυμάτων” το 1958.
Τέλος, ο Ιάκωβος Καμπανέλλης θεωρεί πως δεν είναι ιδιαίτερα γνωστός στην ελληνική επαρχεία, γεγονός που τον θλίβει. Το επεισόδιο ολοκληρώνεται με ένα ακόμη απόσπασμα από την παράσταση του Θεάτρου Τέχνης.
Έτος παραγωγής: 1978
Ημερομηνία πρώτης προβολής επεισοδίου: 10/11/1978
Επιμέλεια-παρουσίαση: Δανάη Στρατηγάκη
Δείτε περισσότερα εδώ: archive.ert.gr