Ο Μήτσος Λυγίζος σκηνοθέτης, ηθοποιός και θεωρητικός του θεάτρου έφυγε από τη ζωή, τριάντα χρόνια πριν, στις 18 Σεπτεμβρίου 1993. Υπήρξε επί σειρά ετών Γενικός Διευθυντής των Δραματικών Σχολών του Ωδείου Αθηνών και του Εθνικού Θεάτρου. Ήταν πολυγραφότατος με σημαντικό συγγραφικό έργο.
Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1912. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου και σπούδασε σκηνοθεσία στο Παρίσι, το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1952. Το 1954 εισήγαγε στην ελληνική θεατρική πρακτική τη μορφή του κυκλικού θεάτρου. Σκηνοθέτησε κυρίως κλασικά έργα του παγκόσμιου ρεπερτορίου στις κρατικές σκηνές και σε ιδιωτικά θέατρα. Ουσιαστική ήταν η συμβολή του στη διαμόρφωση του ραδιοφωνικού και τηλεοπτικού θεάτρου στη χώρα μας. Υπήρξε ο πρώτος Έλληνας σκηνοθέτης θεατρικών έργων στο χώρο της ελληνικής ραδιοφωνίας και εργάστηκε στο ραδιόφωνο μέχρι το 1970 σκηνοθετώντας πολλά έργα. Μακρά συνεργασία είχε και στην τηλεόραση καθώς σκηνοθέτησε θεατρικά μονόπρακτα έργα αλλά και τηλεοπτικά σήριαλ όπως «Ο άνθρωπος δίχως πρόσωπο», «Η Θέμις έχει νεύρα», «Η Θέμις έχει κέφια», «Μαντάμ Σουσού», «Μία υπέροχη γλωσσού» κ.ά.
Στη λογοτεχνία πρωτοεμφανίστηκε το 1940 με την έκδοση της πρώτης του ποιητικής συλλογής «Τοπία του ημίφωτος». Πολλά από τα ποιήματά του μεταφράστηκαν στα Ιταλικά, στα Γερμανικά, στα Αγγλικά και σε άλλες γλώσσες. Το 1978 του απονεμήθηκε το πρώτο κρατικό βραβείο δοκιμίου για το έργο του «Θέματα και Ποιητές». Έγραψε πολλά και σημαντικά δοκίμια και μελέτες για το θέατρο και όχι μόνο και ασχολήθηκε με τη μετάφραση ξένων συγγραφέων.
Για τα τριάντα χρόνια από τον θάνατό του, το Αρχείο της Ερτ παρουσιάζει την εκπομπή- αφιέρωμα:
ΣΑΝ ΠΑΛΙΟ ΣΙΝΕΜΑ
ΜΗΤΣΟΣ ΛΥΓΙΖΟΣ
(video)
Η εκπομπή «Σαν Παλιό Σινεμά» σκιαγραφεί τα πορτρέτα ηθοποιών του παλιού ελληνικού κινηματογράφου, μέσα από συνεντεύξεις και την προβολή οπτικού αρχειακού υλικού. Έκανε πρεμιέρα στις 20 Οκτωβρίου 2001. Το επεισόδιο αυτό είναι αφιερωμένο στον ηθοποιό, σκηνοθέτη, ποιητή και συγγραφέα Μήτσο Λυγίζο.
Η σύζυγός του Νίκη Λυγίζου μιλάει για την καταγωγή του και για το οικογενειακό του περιβάλλον, για το ξεκίνημα της καλλιτεχνικής του πορείας στο Εθνικό Θέατρο με δάσκαλό του τον Δημήτρη Ροντήρη, καθώς και για τις σπουδές του στο εξωτερικό. Γίνεται αναφορά στην καινοτομία που εισήγαγε ο ίδιος στην ελληνική σκηνή, την πρακτική του κυκλικού θεάτρου (με τους θεατές γύρω από τη σκηνή σε σχήμα πετάλου), αλλά και στις παραστάσεις που ανέβασε, όπως στον Εθνικό κήπο τον «Ρωμαίο και την Ιουλιέτα» του Σαίξπηρ, το καλοκαίρι του 1956.
Ο ανιψιός του και ηθοποιός Ντάνος Λυγίζος αναφέρεται κυρίως στα χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του. Η ηθοποιός Άννα Παϊτατζή μιλάει για τη συνεργασία της με τον σκηνοθέτη Μήτσο Λυγίζο, στο επιτυχημένο σίριαλ «Μαντάμ Σουσού» του Δ. Ψαθά, του 1972, με πρωταγωνίστρια την ίδια. Η Ελένη Ράντου, θυμάται τον Μήτσο Λυγίζο την εποχή που ήταν διευθυντής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου, αφηγούμενη την προσωπική της εμπειρία.
Γίνεται ακόμη λόγος για την παρουσία του στον κινηματογράφο, καθώς και για τη συγγραφική του δράση και τη βράβευσή του από την Ακαδημία Αθηνών για τη μελέτη του «Το Νεοελληνικό Θέατρο πλάι στο Παγκόσμιο» το 1982. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται χαρακτηριστικές σκηνές από ταινίες στις οποίες συμμετείχε.
Μια ιδέα των Α.Πρέκα – Γ. Μαράκη
Σκηνοθεσία: Πάνος Κέκας
Δημοσιογραφική έρευνα-παρουσιάση: Αντώνης Πρέκας
Καλλιτεχνική διεύθυνση: Πάνος Κατέρης
Έτος παραγωγής: 2001
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr