Ένας χρόνος συμπληρώνεται από το θάνατο του Χρόνη Αηδονίδη (23.10.23), ο οποίος υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους ερμηνευτές της παραδοσιακής μας μουσικής. Γεννήθηκε το 1928 στην Καρωτή Έβρου. Διδάχτηκε βυζαντινή μουσική από τα μαθητικά του ακόμη χρόνια, αρχικά από τον ιερέα πατέρα του και στη συνέχεια από τον πρωτοψάλτη Μιχάλη Κεφαλοκόπτη. Το 1950 εγκαταστάθηκε με τους γονείς του στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του στη βυζαντινή μουσική στο Ελληνικό Ωδείο. Καθοριστική στην πορεία του στάθηκε η γνωριμία του, το 1953, με τον λαογράφο Πολύδωρο Παπαχριστοδούλου, ο οποίος του πρότεινε να συμμετάσχει στην εκπομπή «Θρακικοί Αντίλαλοι», στο Εθνικό Ίδρυμα Ραδιοφωνίας. Σύντομα συμμετείχε ως μονωδός στην Χορωδία του Παντελή Καββακόπουλου και αργότερα στην Χορωδία του Σίμωνα Καρά, ενώ το 1957 ανέλαβε δική του εβδομαδιαία εκπομπή στο ραδιόφωνο. Στην μακρόχρονη πορεία του κατέγραψε δισκογραφικά περίπου 450 θρακιώτικά τραγούδια. Ενδεικτικά αναφέρονται οι δίσκοι: «Τ’ αηδόνια της Ανατολής» (1990), στον οποίο συμμετείχαν ο Γιώργος Νταλάρας και ο Ross Daly, «Τραγούδια και σκοποί της Θράκης» (1994), «Όταν οι δρόμοι συναντιούνται» (2004), στον οποίο ψάλλει βυζαντινούς ύμνους με τη μαθήτρια και συνεργάτιδά του Νεκταρία Καραντζή. Επίσης, έλαβε μέρος σε εκατοντάδες συναυλίες στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, συνεργάστηκε με πολλούς καταξιωμένους καλλιτέχνες και δίδαξε σε ωδεία και ιδρύματα. Το 2004, ο Χρόνης Αηδονίδης, τραγούδησε στην τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων στην Αθήνα. Για την προσφορά του στην παραδοσιακή και βυζαντινή μουσική έχει τιμηθεί από πολλούς φορείς, δήμους και πολιτιστικούς συλλόγους της Ελλάδας και του εξωτερικού, αλλά και από τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο, που στις 29 Νοεμβρίου 2010 του απένειμε την ύψιστη τιμή του οφφικίου του Άρχοντος Υμνωδού της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, σε μία λαμπρή τελετή στο Ναό του Αγίου Γεωργίου στο Φανάρι. Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή:
ΜΟΥΣΙΚΟ ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ
ΧΡΟΝΗΣ ΑΗΔΟΝΙΔΗΣ
(video)
H εκπομπή είναι αφιερωμένη στον Χρόνη Αηδονίδη. Ο γνωστός Θρακιώτης ερμηνευτής μιλά για την πλούσια παράδοση της Θράκης, αναφέρεται στα παιδικά του χρόνια στο χωριό Καρωτή, αλλά και στα πρώτα του μουσικά ακούσματα, που επηρέασαν την μετέπειτα πορεία του. «Όταν, σε ηλικία 9-10 ετών, άκουσα για πρώτη φορά ούτι και βιολί νόμιζα ότι αυτή μουσική κατεβαίνει από τα ουράνια, τόσο πολύ με συνεπήρε», λέει χαρακτηριστικά. Όπως εξηγεί, τη βυζαντινή μουσική την διδάχτηκε αρχικά από τον πατέρα του, ο οποίος ήταν ιερέας, ενώ στη συνέχεια έκανε μαθήματα με τους ψάλτες Μιχάλη Κεφαλοκόπτη και Δημήτριο Μανάκα. Το παραδοσιακό τραγούδι το αγάπησε εξαιτίας της μητέρας του, η οποία ήταν καλλίφωνη και είχε μεράκι γι’ αυτό. Το 1948, αφού αποφοίτησε από το Γυμνάσιο, διορίστηκε δάσκαλος σε ένα ακριτικό χωριό κοντά στα βουλγαρικά σύνορα, ενώ ένα χρόνο μετά κατέβηκε στην Αθήνα και ξεκίνησε να ασχολείται συστηματικά με το παραδοσιακό τραγούδι.
Ο Χρόνης Αηδονίδης τονίζει ότι στο δρόμο του βρέθηκαν άνθρωποι που τον ενθάρρυναν πολύ, όπως ο λαογράφος Πολύδωρος Παπαχριστοδούλου και ο μουσικολόγος και ερευνητής της ελληνικής μουσικής παράδοσης και κληρονομιάς Σίμωνας Καράς. «Είχα επίσης την τύχη η πρώτη ορχήστρα με την οποία συνεργάστηκα να είναι της Ρόζας Εσκενάζυ. Νιώθω ευχαριστημένος που ήρθαν έτσι τα πράγματα και έκανα αυτό που μου άρεσε, αυτό που ήθελα, αυτό για το οποίο ήμουν ίσως γεννημένος», δηλώνει. Παράλληλα ερμηνεύει θρακιώτικα τραγούδια, όπως τα: «Κυρά μου κι αρχοντοπούλα», «Θα τραγουδήσω αγαλινά», «Κάτω στη Ρόιδο στη Ροϊδοπούλα», «Με γελάσαν τα πουλιά», «Μαύρο μου χελιδόνι», «Μια καλή γειτονοπούλα» κ.ά. Κατά την διάρκεια της εκπομπής παρουσιάζονται επίσης χοροί της περιοχής και προβάλλεται σπάνιο φωτογραφικό υλικό από την προσωπική και καλλιτεχνική του διαδρομή.
Αφήγηση: Βέρα Στρατάκου
Επιστημονικός σύμβουλος – έρευνα: Ροζάννα Λαδά
Σκηνοθεσία: Μάχη Λιδωρικιώτη
Έτος παραγωγής: 1995
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr