Κορυφαίος αρχιτέκτονας, Ακαδημαϊκός, ζωγράφος και στοχαστής, ο Δημήτρης Πικιώνης έφυγε από τη ζωή σαν σήμερα στις 28 Αυγούστου 1968. Γεννημένος το 1887, ο Πικιώνης υπήρξε μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της ελληνικής αρχιτεκτονικής, έχοντας αφήσει έργα που ταυτίστηκαν με την φυσιογνωμία της Αθήνας, όπως η διαδρομή που οδηγεί στην Ακρόπολη και τα έργα πρασίνου γύρω από τον ιερό λόφο και τον λόφο του Φιλοπάππου. Υπήρξε ο πρώτος μαθητής του Κωνσταντίνου Παρθένη στο Πολυτεχνείο, από όπου αποφοίτησε με δίπλωμα Πολιτικού Μηχανικού, συνεχίζοντας τις σπουδές του στο Μόναχο και το Παρίσι. Διορίστηκε επιμελητής, έκτακτος Καθηγητής και από το 1930 μόνιμος Καθηγητής στην έδρα Διακόσμησης στο ΕΜΠ, ενώ το 1966 εξελέγη τακτικό μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά έργα του συγκαταλέγονται το Δημοτικό Σχολείο στα Πευκάκια, το Πειραματικό Σχολείο Θεσσαλονίκης, η Οικία Ποταμιάνου στη Φιλοθέη, ο χώρος γύρω από την Ακρόπολη και του Φιλοπάππου, η παιδική χαρά στη Φιλοθέη κα.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 55 ετών από τον θάνατο του οραματιστή αρχιτέκτονα, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα τηλεοπτικό αφιέρωμα στον Δημήτρη Πικιώνη, παραγωγής 1983, με σημαντικές μαρτυρίες ανθρώπων που συνδέθηκαν μαζί του, για τη ζωή και το έργο του.
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΚΙΩΝΗΣ, ΕΝΑΣ ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ
Αφιέρωμα στον Δημήτρη Πικιώνη, μέσα από μαρτυρίες ανθρώπων που τον γνώρισαν και συνδέθηκαν μαζί του. Λόγος γίνεται για τη ζωή του και τα χαρακτηριστικά του έργου του-με αναφορά στη σχέση του με την ποίηση και τη ζωγραφική, τις σπουδές του στο Μόναχο και το Παρίσι και τη γνωριμία του με τον ζωγράφο Τζόρτζιο ντε Κίρικο. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην ενασχόλησή του με τη ζωγραφική, στις επιρροές και την τεχνοτροπία του.
Παρουσιάζονται σημαντικά αρχιτεκτονικά έργα του που διατηρούνται έως σήμερα, όπως το Δημοτικό Σχολείο στα Πευκάκια, κάτω από το Λυκαβηττό – η δημιουργία του οποίου συνδέεται με τις ιδέες της Πρωτοποριακής Γερμανικής Σχολής του BAUHAUS – το Πειραματικό σχολείο της Θεσσαλονίκης, το σπίτι των Μπάμπη και Άννας Ποταμιάνου στη Φιλοθέη, καθώς και η διαμόρφωση του χώρου γύρω από την Ακρόπολη και το λόφο του Φιλοπάππου. Σημαντική είναι η μαρτυρία του Γιάννη Τσαρούχη που περιλαμβάνεται (ηχητικό ντοκουμέντο), για τις αρχιτεκτονικές αναζητήσεις του Πικιώνη-με αναφορά στον «νέο νεοκλασικισμό», την απόρριψη των μοντέρνων διδαγμάτων, αλλά και του νεοκλασικισμού. Η παρουσίαση του μεγάλου αρχιτέκτονα και «ποιητή της τέχνης» ολοκληρώνεται με την παρουσίαση των αρχιτεκτονικών σχεδίων του για τον πρότυπο οικισμό του Δελφικού Κέντρου ή της μεταπολεμικής Αιξωνής, που, όμως, παρέμειναν μόνο στα σχέδια.
Στην εκπομπή μιλούν οι Γιώργος Κανδύλης, αρχιτέκτων-πολεοδόμος, Αλέξης Παπαγεωργίου, Καθηγητής του ΕΜΠ, Δημήτρης Φατούρος, αρχιτέκτων-Καθηγητής του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης και ο Μπάμπης και η Άννα Ποταμιάνου. Αρχιτεκτονικά σχέδια και ζωγραφικά έργα του Πικιώνη, καθώς και φωτογραφικό υλικό πλαισιώνουν την αφήγηση και τις μαρτυρίες των ομιλητών. Περιλαμβάνεται, τέλος, σύντομο ηχητικό ντοκουμέντο με τη φωνή του Δημήτρη Πικιώνη.
Έτος παραγωγής: 1983
Σκηνοθεσία: Ανδρέας Βελισσαρόπουλος
Διευθυντής Φωτογραφίας: Συράκος Δάναλης