Στις 31 Ιουλίου 2001 έφυγε από τη ζωή ο Γιάννης Σπάρτακος. Ο σπουδαίος συνθέτης και πιανίστας, που χαρακτηρίστηκε ο Έλληνας «βασιλιάς της τζαζ», γεννήθηκε το 1914 στην Αθήνα και το πραγματικό του όνομα ήταν Σπάρτακος-Ιωάννης Αναστασίου. Ξεκίνησε πιάνο από πολύ μικρή ηλικία και στη συνέχεια σπούδασε στο Ελληνικό Ωδείο. Τη δεκαετία του 1930 άρχισε την επαγγελματική του σταδιοδρομία ως πιανίστας στα βαριετέ και στα καμπαρέ της εποχής. Το 1940 συνεργάστηκε για πρώτη φορά με τη Ρένα Βλαχοπούλου. Η μεγάλη επιτυχία, όμως, και για τους δύο, ήρθε κατά τη διάρκεια της Κατοχής, όταν συνεργάστηκαν σε επιθεωρήσεις των Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου. Στα χρόνια που ακολούθησαν ο Γιάννης Σπάρτακος συνέχισε την καλλιτεχνική του πορεία ως επικεφαλής μουσικών σχημάτων σε διάσημα κέντρα, ενώ έκανε πολλές περιοδείες στο εξωτερικό, γνωρίζοντας μεγάλη επιτυχία. Μάλιστα το τραγούδι του «Θα σε πάρω να φύγουμε», που είχε πρωτοτραγουδήσει η Ρένα Βλαχοπούλου, ηχογραφήθηκε με τον τίτλο «Greek Bolero» από τη διάσημη ορχήστρα του Κουβανο-ισπανού Xavier Cugat στην Αμερική. Το 1959 το τραγούδι του «Εσένα», με ερμηνευτή τον Γιάννη Βογιατζή, κέρδισε το τρίτο βραβείο στο Α’ Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού. Επίσης, το πρώτο τραγούδι που ηχογράφησε η Σοφία Βέμπο το 1935, με τον τίτλο «Θα γυρίσεις ξανά», φέρει τη δική του υπογραφή στη μουσική. Μερικές από τις πιο γνωστές συνθέσεις του είναι επίσης τα τραγούδια: «Τι κρίμα αγάπη μου», «Ένα φιλάκι να σου ‘δινα», «Αν είχατε τα μάτια τα δικά μου» κ.ά. Το Αρχείο της ΕΡΤ, τιμώντας τη μνήμη του, ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή:
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ
(video)
Μέσα από τα τραγούδια του, ο συνθέτης Γιάννης Σπάρτακος, μας θυμίζει μερικούς από τους σημαντικότερους σταθμούς της καλλιτεχνικής του πορείας. Θυμάται την πρώτη του συνεργασία με τον Αλέκο Σακελλάριο και τον Χρήστο Γιαννακόπουλο, όταν κλήθηκε να γράψει τραγούδια για τη Ρένα Βλαχοπούλου, αλλά και αυτές που ακολούθησαν, όπως και την εποχή που ανέλαβε τη μουσική διεύθυνση του θεάτρου ΡΕΞ. Αναφέρεται ακόμη στην πρώτη φορά που ανέβασε την ορχήστρα του στη σκηνή και στην επιτυχία του «Θα σε πάρω να φύγουμε», που ήταν το πρώτο ελληνικό τραγούδι, το οποίο ηχογραφήθηκε από διάφορες ξένες ορχήστρες. Από την αναδρομή αυτή δεν λείπουν οι διηγήσεις του για τις περιοδείες του στο εξωτερικό, αλλά και για τη συνάντηση του με τον Αριστοτέλη Ωνάση, ο οποίος τον κάλεσε στο παρθενικό ταξίδι της θαλαμηγού «Χριστίνας», που ναυπηγήθηκε στο Κίελο της Γερμανίας.
Στην καλλιτεχνική σταδιοδρομία του Γιάννη Σπάρτακου αναφέρεται ο πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Συγγραφέων Ασημάκης Γιαλαμάς, ο οποίος τονίζει: «Η δυναμική του σαν μουσικοσυνθέτης, πιανίστας και μαέστρος ισοστάθμιζε με έναν ολόκληρο θίασο». Ακόμη, ο τραγουδιστής Γιάννης Βογιατζής θυμάται τη συνεργασία τους στο τραγούδι του «Εσένα», που βραβεύτηκε στο Α’ Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού, ενώ για τον συνθέτη μιλούν επίσης ο Ακαδημαϊκός Μενέλαος Παλλάντιος και η τραγουδίστρια Στέλλα Γκρέκα, εξαίροντας την προσφορά του στον καλλιτεχνικό χώρο και τονίζοντας τις μουσικές καινοτομίες του.
Μερικά από τα πιο γνωστά τραγούδια του ερμηνεύουν οι: Άντζελα Ζήλεια, Δάκης, Μπέσσυ Αργυράκη, Κρύσταλ και Ρένα Αρβανίτη, με τον συνθέτη να τους συνοδεύει στο πιάνο. Παράλληλα, προβάλλονται πλάνα από τη συναυλία για τα 50 χρόνια της καλλιτεχνικής του πορείας στο θέατρο Λυκαβηττού (Σεπτέμβριος 1984 ), όπου η Ρένα Βλαχοπούλου ερμηνεύει τα τραγούδια του «Όταν σκοτεινιάζει» και «Το φιλί που μου ‘δωσες στο στόμα».
Σενάριο-Σκηνοθεσία: Γιάννης Ε. Γρηγορίου
Έτος παραγωγής: 1995
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr