Σαν σήμερα, στις 20 Μαΐου 1941 ξεκινούσε η επίθεση από αέρος των Γερμανών Ναζί στρατιωτών στην Κρήτη. Η επιχείρηση αυτή, με το κωδικό όνομα «Unternehmen Merkur» (Επιχείρηση Ερμής), έμεινε γνωστή ως ”Μάχη της Κρήτης”, διήρκησε ως την 1η Ιουνίου του ίδιου χρόνου και αποτελεί μια σημαντική στιγμή ηρωισμού και αυταπάρνησης των κατοίκων της Κρήτης απέναντι στον κατακτητή. Οι Γερμανοί είχαν καταλάβει ολόκληρη την ηπειρωτική Ελλάδα έως το τέλος του Απριλίου του 1941 και σχεδίαζαν την εισβολή τους στην Κρήτη, η οποία είχε ξεχωριστή σημασία για αυτούς λόγω της ιδιαίτερης γεωγραφικής της θέσης στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Στο νησί βρίσκονταν και μερικές χιλιάδες άνδρες των συμμαχικών δυνάμεων, κυρίως Βρετανοί και Νεοζηλανδοί στρατιώτες.
Το πρωί της 20ης Μαΐου ξεκίνησε σφοδρός βομβαρδισμός και προσγείωση αεροδυνάμεων στη δυτική Κρήτη. Οι γενναίοι κάτοικοι του νησιού άρχισαν να χτυπούν τους Ναζί στρατιώτες μόλις προσγειώνονταν στο έδαφος με ό,τι όπλα είχαν στη διάθεσή τους, πολλές φορές ακόμη και με εργαλεία γης. Η εισβολή συνεχίστηκε με δυσκολίες για τους Ναζί οι οποίοι αναγκάστηκαν να αυξήσουν τον αριθμό των δυνάμεων τους για την κατάκτηση της Κρήτης. Συνολικά οι απώλειες του επίλεκτου σώματος των Γερμανών αλεξιπτωτιστών ξεπέρασαν τους 8.000 άνδρες. Σύμφωνα όμως με τον Κουρτ Στούντεντ, ο οποίος είχε και την διοίκηση της επιχείρησης από τη γερμανική πλευρά, οι απώλειες ανέρχονταν σε 4.000 νεκρούς και αγνοούμενους αλεξιπτωτιστές και στρατιώτες της 5ης Ορεινής Μεραρχίας.
Η Κρήτη τελικά κατακτήθηκε από τους Ναζί και οι κάτοικοί της βίωσαν φριχτά αντίποινα όπως η πλήρης καταστροφή και ισοπέδωση του χωριού της Κανδάνου. Η Κρήτη ελευθερώθηκε όπως και η υπόλοιπη Ελλάδα με την αποχώριση των στρατευμάτων των Ναζί το 1944 και η Μάχη της Κρήτης παραμένει ως σήμερα μια ηρωική στιγμή αντίστασης του ελληνικού λαού ενάντια στη βαρβαρότητα και τον ναζισμό.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το επεισόδιο ”Μια ξεχασμένη ηρωίδα της Κρήτης” της σειράς ντοκιμαντέρ ”Η ΕΡΤ σε όλη την Ελλάδα” παραγωγής 1987.
Η ΕΡΤ ΣΕ ΟΛΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
ΜΙΑ ΞΕΧΑΣΜΕΝΗ ΗΡΩΪΔΑ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ
Η σειρά ”Η ΕΡΤ σε όλη την Ελλάδα” είναι η συνέχεια της σειράς ”Η ΕΡΤ στη Βόρειο Ελλάδα” και πρόκειται για μια εκπομπή-ντοκιμαντέρ η οποία ερευνά και προβάλλει θέματα από ολόκληρη την Ελλάδα. Το συγκεκριμένο επεισόδιο έχει ως κεντρικό θέμα την ιστορία της Μαρίας Γλυμιδάκη, μιας νεαρής κοπέλας στην Κρήτη, η οποία αγωνίστηκε κατά των Γερμανών το 1941 στη Μάχη της Κρήτης, βασανίστηκε, φυλακίστηκε, επιβίωσε από το Άουσβιτς και αφηγείται την ιστορία της.
Το επεισόδιο ξεκινά με την μαρτυρία της Μαρίας Γλυμιδάκη, η οποία περιγράφει πως ήταν η κατάσταση την πρώτη μέρα της εισβολής των Γερμανών. Στην συνέχεια, η Μαρία Γλυμιδάκη εξηγεί πως για να προστατεύσει τον αδερφό της πάλεψε και σκότωσε έναν Γερμανό αλεξιπτωτιστή, συνελήφθη από τις κατοχικές δυνάμεις και φυλακίστηκε μαζί με τον αδερφό της στην Αγιά.. Κατά τη διάρκεια της κατοχής μεταφέρθηκε σε φυλακές στη Σερβία και στη συνέχεια στο κολαστήριο του Άουσβιτς από όπου και απελευθερώθηκε με το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει πλάνα αρχειακού υλικού με λήψεις από τις επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια της Μάχης της Κρήτης, καθώς και φωτογραφικό αρχειακό υλικό, με το οποίο πλαισιώνεται η αφήγηση των γεγονότων από τις 20 Μαΐου μέχρι και την 1η Ιουνίου 1941, όταν δηλαδή οι ναζιστικές δυνάμεις ολοκλήρωσαν την κατάληψη του νησιού. Παράλληλα παρακολουθούμε συνέντευξη της Μαρίας Γλυμιδάκη, η οποία περιγράφει με λεπτομέρειες την ιστορία της από τις πρώτες στιγμές της επίθεσης των Γερμανών μέχρι και την απελευθέρωση από τις συμμαχικές δυνάμεις στο ναζιστικό στρατόπεδο του Άουσβιτς στην Πολωνία.
Έτος παραγωγής: 1987
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 02/06/1987
Σκηνοθεσία: Χρήστος Ακριδάς
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr