Στις 16 Σεπτεμβρίου 2015 έφυγε από τη ζωή η Μαρία Χορς μια από τις κορυφαίες μορφές στον τομέα της χορογραφίας του αρχαίου τραγικού δραματολογίου που το όνομά της συνδέθηκε άρρηκτα με τους Ολυμπιακούς Αγώνες, μιας και επιμελούνταν για πάνω από 40 χρόνια την τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας. Υπήρξε δασκάλα πολλών Ελλήνων χορευτών και ηθοποιών, συνεργάτιδα του Μινωτή, του Τσαρούχη και της Κάλλας.
Η Μαρία Χορς γεννήθηκε στον Πειραιά το 1921. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών ενώ παράλληλα παρακολούθησε μαθήματα χορού στη Σχολή της Κούλας Πράτσικα και στη συνέχεια στο εξωτερικό με σημαντικούς χορογράφους, όπως Κρόιτσμπεργκ, Σόκολο κ.ά. Από το 1938 ως μέλος της χορευτικής ομάδας της Κούλας Πράτσικα, έλαβε μέρος σε παραστάσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Με την ίδια ομάδα μετείχε για πρώτη φορά το 1936 ως μία από τις ιέρειες της τελετής Αφής της Ολυμπιακής Φλόγας. Το 1950 ίδρυσε το Τμήμα Ρυθμικής στο Λύκειο Ελληνίδων στο οποίο δίδαξε επί σειρά ετών.
Εργάστηκε ως μόνιμη χορογράφος του Εθνικού Θεάτρου από το 1958 έως το 1993 και επιμελήθηκε παραστάσεις κάθε θεατρικού είδους, ιδιαίτερα αρχαίας τραγωδίας. Χορογράφησε πλήθος παραστάσεων, πάνω από 120 διαφορετικές χορογραφίες σε 30 αρχαίες τραγωδίες (Αισχύλου, Σοφοκλή, Ευριπίδη), τραγωδίες που παρουσιάστηκαν σε πολλά αρχαία θέατρα (Επίδαυρο, Δωδώνη Φιλίππους), σε πολλές πόλεις της Ευρώπης, καθώς και σε Ιαπωνία, Κίνα, Καναδά, Αμερική, Ρωσία. Χορογράφησε στο Φεστιβάλ της Βιτσέντζα της Ιταλίας, στο περίφημο Θέατρο Ολύμπικο, τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή και τη «Μήδεια» του Ευριπίδη, με σκηνοθέτη τον Α. Μινωτή και σκηνογράφο τον Γ. Τσαρούχη. Στην Επίδαυρο το 1961, με τους ίδιους συντελεστές, χορογράφησε τη «Μήδεια» του Κερουμπίνι, με τη συγκλονιστική ερμηνεία της Μαρίας Κάλλας. Η ίδια όπερα παρουσιάστηκε και στη «Σκάλα» του Μιλάνου.
Δασκάλα του χορού για πάνω από 40 χρόνια, η Μαρία Χορς δίδαξε στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, του Ωδείου Αθηνών, στο Θεατρικό Εργαστήρι του Σπύρου Ευαγγελάτου και στο Στούντιο της Λυρικής Σκηνής. Για την καλλιτεχνική της προσφορά τιμήθηκε με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Φοίνικα (2000) και το Μετάλλιο της Πόλης των Αθηνών (2002).
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή “Μονόγραμμα” στην οποία η χορογράφος Μαρία Χορς αυτοβιογραφείται και αφηγείται τη δημιουργική της πορεία.
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΜΑΡΙΑ ΧΟΡΣ
(video)
Η μεγάλη δασκάλα στην τελετή αφής της Ολυμπιακής φλόγας Μαρία Χορς ξεκινά την αφήγησή της με την αναφορά στο οικογενειακό της περιβάλλον και στην αγάπη της για το χορό. Φοίτησε στη σχολή της Κούλας Πράτσικα και από εκεί της δόθηκε η ευκαιρία να δραστηριοποιηθεί στο Λύκειο των Ελληνίδων. Θυμάται τη συμμετοχή της στην ομάδα της Κούλας Πράτσικα στην πρώτη τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας το 1936 ενώ αφηγείται πώς ανέλαβε την ευθύνη της χορογραφίας της τελετής αφής από το 1964 και μετά ανελλιπώς μέχρι και την Ολυμπιάδα του 2004 στην Αθήνα.
Η Μαρία Χορς έγινε γνωστή στον ελλαδικό χώρο αλλά και διεθνώς μέσα από τη διδασκαλία του χορού σε παραστάσεις αρχαίου δράματος. Η μακρόχρονη συνεργασία της με το Εθνικό Θέατρο, ξεκίνησε το 1958 όταν μετά από πρόταση του Αλέξη Μινωτή, ανέλαβε τη χορογραφία του «Οιδίποδα επί Κολωνώ». Από τότε η Μαρία Χορς, χορογράφησε στο Εθνικό Θέατρο πλήθος παραστάσεων αρχαίου, κλασικού και σύγχρονου ρεπερτορίου. Απαριθμεί τραγωδίες που χορογράφησε και ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο και αφηγείται περιστατικά από τη συνεργασία της με την Κατίνα Παξινού και τον Αλέξη Μινωτή στην Επίδαυρο. Ειδική μνεία κάνει στις παραστάσεις «Οιδίπους επί Κολωνώ» και «Προμηθέας Δεσμώτης» με τον Μινωτή. Συνεργάστηκε επίσης με τη Μαρία Κάλλας στη «Μήδεια» του Κερουμπίνι, που παρουσιάστηκε στη Σκάλα του Μιλάνου, από την οποία θυμάται στιγμές με την κορυφαία σοπράνο.
Τέλος, η Μαρία Χορς αναφέρεται στη συνεχή παρουσία της στη Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου αλλά και για τον σύζυγό της Μιχάλη Χορς. Προβάλλονται πλάνα από την τελετή αφής της Ολυμπιακής Φλόγας το 1936, από παραστάσεις αρχαίου δράματος με τους Α. Μινωτή και Κ. Παξινού, καθώς και φωτογραφικό υλικό. Προλογίζει ο Γιώργος Σγουράκης.
Έτος παραγωγής: 2005
Σκηνοθεσία: Δέσποινα Καρβέλα
Διεύθυνση παραγωγής: Στέλιος Σγουράκης
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης
Ημερομηνία μετάδοσης: 7 Ιουνίου 2005
Δείτε περισσότερα στο https://archive.ert.gr