Την 1η Αυγούστου 1906 γεννήθηκε ο συνθέτης Μιχάλης Σουγιούλ (πραγματικό επίθετο Σουγιουλτζόγλου). Ο «πατέρας» του αρχοντορεμπέτικου γεννήθηκε στο Αϊδίνιο της Μικράς Ασίας κι ήρθε με την οικογένεια του στην Αθήνα το 1920. Τα πρώτα χρόνια του στην Ελλάδα επιχείρησε να ασχοληθεί με το εμπόριο, όπως και ο πατέρας του. Το 1924, όμως, στην Τρίπολη, όπου έκανε διακοπές, βρέθηκε τυχαία σε μια μπυραρία κι άρχισε να πειραματίζεται στο πιάνο. Ο κόσμος μαζεύτηκε να τον ακούσει, το ίδιο συνέβη και τα επόμενα βράδια κι έτσι, παρά τις αντιρρήσεις της οικογένειας του, αποφάσισε να ασχοληθεί με τη μουσική. Ταξίδεψε στη Μασσαλία για σπουδές, το 1929 έγραψε το πρώτο του τανγκό, το 1931 ενορχήστρωσε ένα τραγούδι του Εντουάρντο Μπιάνκο και την ίδια χρονιά περιόδευσε στην Ευρώπη ως μέλος μιας αργεντίνικης ορχήστρας. Στα χρόνια που ακολούθησαν, ο Μιχάλης Σουγιούλ έγραψε περισσότερα από 500 τραγούδια: ευρωπαϊκά, δημοτικοφανή, ρομάντζες, καντάδες και τραγούδια εξωτικά ανατολίτικα, ενώ ήταν αυτός που ξεκίνησε τη μόδα των αρχοντορεμπέτικων. Παράλληλα έγραψε μουσική για επιθεωρήσεις και για κινηματογραφικές ταινίες, ενώ εργάστηκε ως μαέστρος σε μεγάλα νυχτερινά κέντρα. Στην πολύχρονη καριέρα του συνεργάστηκε με τους περισσότερους δημοφιλείς τραγουδιστές της εποχής του, όπως: Σοφία Βέμπο, Δανάη, Τώνη Μαρούδα, Κάκια Μένδρη, Καίτη Μπελίντα, Στέλλα Γκρέκα, Μάγια Μελάγια, τις αδελφές Άννα και Μαρία Καλουτά, Νίκο Γούναρη κ.ά. Μερικά από τα πιο γνωστά τραγούδια του είναι: «Ασ’ τα τα μαλλάκια σου», «Ας ερχόσουν για λίγο», «Ο μήνας έχει εννιά», «Άρχισαν τα όργανα», «Απόψε το κορίτσι θέλει θάλασσα», «Το τραμ το τελευταίο», ενώ στο πασίγνωστο «Παιδιά, της Ελλάδος παιδιά» χρησιμοποίησε τη μελωδία του δικού του τραγουδιού «Ζεχρά», που είχε γράψει το 1938, σε στίχους Αιμίλιου Σαββίδη, με νέους στίχους του Μίμη Τραϊφόρου γραμμένους για την Σοφία Βέμπο. Το Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και παρουσιάζει την εκπομπή:
ΟΙ ΠΑΛΙΟΙ ΜΑΣ ΦΙΛΟΙ
ΜΙΧΑΛΗΣ ΣΟΥΓΙΟΥΛ
(video)
Ο Γιώργος Παπαστεφάνου παρουσιάζει ένα αφιέρωμα στον Μιχάλη Σουγιούλ, του οποίου η καριέρα καλύπτει τρεις δεκαετίες ελληνικού τραγουδιού, από το 1929 που έγραψε το πρώτο τανγκό έως το 1958, χρονιά που έφυγε από τη ζωή. Άνθρωποι που τον έζησαν από κοντά μιλούν γι’ αυτόν και μοιράζονται ιστορίες από τη συνεργασία τους, ενώ γνωστοί τραγουδιστές ερμηνεύουν μερικές από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του.
Ο Τώνης Μαρούδας χαρακτηρίζει τον Μιχάλη Σουγιούλ διορατικό καλλιτέχνη. «Έβλεπε μπροστά, ήταν ο συνθέτης που ήξερε να πιάσει το κοινό», τονίζει, ενώ ο Γιώργος Παπαστεφάνου περιγράφει το πλαίσιο μέσα στο οποίο ξεκίνησε να δημιουργεί τα τραγούδια του και ο Αλέκος Σακκελάριος θυμάται την πρώτη τους συνεργασία στο θέατρο Σαμαρτζή, στην επιθεώρηση «Φράουλα», σε κείμενα δικά του και του Χρήστου Γιαννακόπουλου και μουσική Μιχάλη Σουγιούλ. Τονίζει ακόμη ότι ο γνωστός συνθέτης έζησε σε μια εποχή που έπρεπε να δουλεύει πάρα πολύ: «Και δούλευε παντού: στη δισκογραφία, στο θέατρο, στον κινηματογράφο και στα κέντρα κάθε βράδυ». Γίνεται επίσης αναφορά στο τραγούδι «Το τραμ το τελευταίο», που πρωτοτραγούδησε η Σπεράντζα Βρανά, το καλοκαίρι του 1948, στη θρυλική επιθεώρηση «Άνθρωποι, άνθρωποι», σε στίχους Αλέκου Σακελλάριου και Χρήστου Γιαννακόπουλου, με το οποίο, ο Μιχάλης Σουγιούλ έφερε τη μόδα των αρχοντορεμπέτικων.
Τραγούδια του ερμηνεύουν οι: Τώνης Μαρούδας, Γλυκερία, Νένα Βενετσάνου με τον Κώστα Γρηγορέα να τη συνοδεύει με την κιθάρα του, Ελευθερία Αρβανιτάκη, που τότε ήταν με την Οπισθοδρομική Κομπανία, Σπεράντζα Βρανά, Τάνια Τσανακλίδου, Τιτίκα Στασινοπούλου, Γιώργος Παπαζήσης, ενώ προβάλλεται ένα απόσπασμα από την εκπομπή «Μουσική Βραδιά», στο οποίο η Μαίρη Λίντα ερμηνεύει το τραγούδι «Βρε Μανώλη Τραμπαρίφα». Επίσης, στο τραγούδι «Ζεχρά» χορεύει οριεντάλ η Αλεξάνδρα Τσουκαλά, κόρη της γλύπτριας Ναταλίας Μελά. Τέλος, η δισέγγονη του Σοφία Ταραβίρα παίζει ένα τραγούδι του στο πιάνο, ενώ προβάλλονται αποσπάσματα από τις κινηματογραφικές ταινίες «Μια ζωή την έχουμε», στην οποία εμφανίζεται και ο Μιχάλης Σουγιούλ με την ορχήστρα του και «Εκείνες που δεν πρέπει ν’ αγαπούν», όπως και φωτογραφικό υλικό από την καλλιτεχνική και προσωπική του πορεία.
Παρουσίαση: Γιώργος Παπαστεφάνου
Ενορχήστρωση: Στέλιος Φωτιάδης
Σκηνοθεσία: Βέρα Πάλμα
Έτος παραγωγής: 1983
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr