Ο Νίκος Γκάλης αποσύρεται από την ενεργό δράση: 29 Σεπτεμβρίου 1995
Για την επέτειο τριάντα ετών από την επίσημη αποχώρηση του Νίκου Γκάλη από την ενεργό δράση, το Αρχείο ΕΡΤ παρουσιάζει από την εκπομπή “Οι Έλληνες”, το επεισόδιο αφιερωμένο στον ίδιο. Ο Νίκος Γκάλης μιλάει για τη ζωή του και την καριέρα του, θυμάται με συγκίνηση στιγμές που σημάδεψαν τον ελληνικό αθλητισμό, ενώ αθλητές και προπονητές που αγωνίστηκαν δίπλα ή απέναντί του μιλούν για τον μεγάλο αυτόν αθλητή και θυμούνται χαρακτηριστικές ιστορίες.
Σαν σήμερα πριν από τριάντα χρόνια, στις 29 Σεπτεμβρίου του 1995, αποσύρεται από την ενεργό δράση ο Νίκος Γκάλης, ανακοινώνοντας επισήμως την απόφασή του να κλείσει μια μοναδική πορεία στον ελληνικό αθλητισμό, μία θρυλικών διαστάσεων προσφορά στο Ελληνικό μπάσκετ. Τα ΜΜΕ λαμβάνουν από τον Νίκο Γκάλη την ακόλουθη λιτή ανακοίνωση:
“Κάποτε θα γινόταν κι αυτό. Στη ζωή, όλα έχουν μια αρχή κι ένα τέλος. Πολλές φορές εξαρτάται από μας, πολλές φορές όχι. Ήθελα να σταματήσω αυτό που τόσο αγάπησα κι αγαπώ μέσα στο γήπεδο γιατί πιστεύω ότι ξέρω να παίρνω τις αποφάσεις μου τότε που πρέπει. Αυτή μου η επιθυμία θεωρήθηκε από πολλούς αδυναμία.
Ποτέ δεν έχω παρακαλέσει άνθρωπο και ποτέ δε ζήτησα χάρη από κανέναν. Μέχρι και σήμερα (σ.σ 29/9/1995) έκανα υπομονή περιμένοντας μία κίνηση. Είμαι εγωιστής αλλά δεν είναι εγωιστικό να πιστεύω μέχρι κι αυτή τη στιγμή ότι είμαι ελεύθερος και ότι δεν ανήκω σε κανέναν. Γιατί έχω λόγο και τιμή.
Φεύγω από το άθλημα που αγάπησα πικραμένος. Με μόνη ικανοποίηση ότι ακόμα και σήμερα πολλοί πιστεύουν ότι μπορώ να αλλάζω τις ισορροπίες. Ευχαριστώ όλους τους ανώνυμους φιλάθλους για την αγάπη που μου έδειξαν. Ζητώ συγγνώμη αν κάποιους πίκρανα. Τη ζωή πρέπει να την παίρνουμε όπως έρχεται αν θέλουμε να είμαστε ευτυχισμένοι.
Εύχομαι καλή επιτυχία σε όλες τις ομάδες του πρωταθλήματος που αρχίζει αύριο (σ.σ 30/9/1995) κάνοντας μια ευχή: Να μη ξεχνάμε όλοι ότι το μπάσκετ είναι παιχνίδι και ότι υπάρχουν νικητές και ηττημένοι”.
Ένα χρόνο πριν, στις 18 Οκτωβρίου 1994, ο Νίκος Γκάλης είχε μπει για τελευταία φορά στο παρκέ με τα χρώματα του Παναθηναϊκού στο γήπεδο του Μετς απέναντι στους Αμπελόκηπους. Αποχώρησε πριν τελειώσει ο αγώνας εκνευρισμένος με την επιλογή του προπονητή του Παναθηναϊκού, Κώστα Πολίτη, να μην τον βάλει στην αρχική πεντάδα και να μην τον χρησιμοποιήσει για ολόκληρο το πρώτο ημίχρονο. Ήταν το αποκορύφωμα μιας σειράς από διαφωνίες μεταξύ των δύο ανδρών που κατέληξαν σε ρήξη. Τριάντα χρόνια μετά, κατά κοινή ομολογία, θεωρείται άδοξη η αποχώρηση του Νίκου Γκάλη από την ενεργό δράση. Σημειώνουμε ότι την περίοδο 1993-1994 ο Παναθηναϊκός μετά από πολλά χρόνια αγωνίστηκε στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα και σημείωσε μια τεράστια επιτυχία στο φάιναλ φορ του Τελ Αβίβ, νικώντας την Μπαρτσελόνα για να κατακτήσει την τρίτη θέση, με 30 πόντους του Γκάλη, ενώ στο ελληνικό πρωτάθλημα, ο Παναθηναϊκός έφτασε στον τελικό και στο κύπελλο Ελλάδος με αντίπαλο τον Άρη απέναντι στον οποίο ο Γκάλης συνέβαλε αποφασιστικά για έρθει το τρόπαιο στη Λεωφόρο μετά από επτά χρόνια.
Ο «Γκάνγκστερ», όπως ήταν το παρατσούκλι του Νίκου Γκάλη, αγωνίστηκε στον Άρη από το 1979 μέχρι το 1992 και έκλεισε την καριέρα του στον Παναθηναϊκό με την περίοδο 1992 -1994. Ο Νίκος Γκάλης έχει κερδίσει οκτώ πρωταθλήματα Ελλάδος (1983, 1985, 1986, 1987, 1988, 1989, 1990, 1991) και επτά Κύπελλα (1985, 1987, 1988, 1989, 1990, 1992, 1993). Ήταν ο πρώτος σκόρερ της Ευρωλίγκας (Κύπελλο Πρωταθλητριών) για πέντε χρονιές (1988, 1989, 1990, 1992, 1994). Η προσφορά του στην Εθνική ομάδα μπάσκετ Ανδρών είναι τεράστια και συμπυκνώνεται στο χρυσό μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ του 1987 που έλαβε χώρα στην Ελλάδα και το ασημένιο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ του 1989 που έλαβε χώρα στην Γιουγκοσλαβία.
Το Αρχείο της ΕΡΤ για την επέτειο τριάντα ετών από την αποχώρηση του Νίκου Γκάλη από την ενεργό δράση παρουσιάζει την εκπομπή:
ΝΙΚΟΣ ΓΚΑΛΗΣ – Ο ΘΡΥΛΟΣ ΤΟΥ ΜΠΑΣΚΕΤ
Το συγκεκριμένο επεισόδιο είναι αφιερωμένο στον Ελληνοαμερικανό παίκτη του μπάσκετ Νίκο Γκάλη. Η εκπομπή παρακολουθεί την πορεία του Νίκου Γκάλη από το Seton Hall University. Όπου ο Μπιλ Ράφτερι προπονητής του Γκάλη στο κολλέγιο, περιγράφει την άφιξη του Γκάλη στην ομάδα, τον τρόπο με τον οποίο ξεχώρισε ως πολύ καλό επιθετικό γκάρντ, αλλά και ιδιαίτερα καλός αμυντικός, υπογραμμίζει την ανταγωνιστικότητα, την ταχύτητα, την αλτικότητα και τη δύναμη του Γκάλη ο οποίος σκόραρε με ευκολία και με εξαιρετικά υψηλά ποσοστά ευστοχίας. Θυμάται αγώνες όπου διακρίθηκε ο Γκάλης, ενώ υπογραμμίζει την εξαιρετική ευστοχία του από τη γραμμή των βολών και την απίστευτη ψυχραιμία που είχε. Σχολιάζει την εξυπνάδα, την αποφασιστικότητά του, την πνευματική προσήλωσή του στη νίκη. Αναφέρεται στη διάκριση του Γκάλη στα ντραφτ των Σέλτικς στη Βοστώνη, ενώ θεωρεί ότι η πορεία του στην Ελλάδα τον ανέδειξε ως έναν εξαιρετικό αθλητή.
Ο Γιάννης Ιωαννίδης θυμάται τον πρώτο αγώνα του Γκάλη με τον Άρη απέναντι στον Ηρακλή και εξηγεί ότι ήταν προφανές ότι επρόκειτο για έναν παίκτη υψηλού επιπέδου. Θυμάται το κλίμα που δημιουργούσαν οι φίλαθλοι κάθε Πέμπτη όταν αγωνιζόταν ο Άρης στην Ευρώπη. Ο Ιωαννίδης μιλάει εγκωμιαστικά για το εξαιρετικό ταλέντο και την αθλητική πληρότητα του Γκάλη ως γκαρντ, ενώ σημειώνει ότι δεν του δόθηκε η ευκαιρία να παίξει αρκετά ως άσος, δηλαδή σε πιο οργανωτικό ρόλο, όπου ήταν εξίσου ικανός και ταλαντούχος. Με συγκίνηση αναφέρεται στον χαρακτήρα του Γκάλη, σημειώνοντας ότι προς τα έξω δεν έβγαινε το πόσο ανοιχτός και δοτικός ήταν με το περιβάλλον του. Περιγράφει πώς οι αγώνες του Άρη σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ήταν γιορτές για το άθλημα και τον κόσμο πάντα μέσα σε μία φανταστική ατμόσφαιρα, μονοπωλώντας το ενδιαφέρον του κόσμου. Υπογραμμίζει την προσφορά του Γκάλη και των άλλων παικτών στην Εθνική ομάδα μπάσκετ με την κατάκτηση του Ευρωμπάσκετ του 1987. Αναφέρεται και στην εξαιρετική φυσική κατάσταση του Νίκου Γκάλη, η οποία τον βοήθησε να παραμείνει στην κορυφή και μάλιστα χωρίς τραυματισμούς. Σημειώνει ότι ο Νίκος Γκάλης δεν έχει τιμηθεί όπως έπρεπε για την προσφορά του στο ελληνικό μπάσκετ, ενώ θεωρεί ότι θα έπρεπε να του δοθεί η ευκαιρία να επιλέξει ένα διαφορετικό τρόπο να κλείσει την καριέρα του. Εξηγεί ότι με τον Γκάλη εδραιώθηκε ο επαγγελματισμός στο ελληνικό μπάσκετ, κατοχυρώνοντας για τους παίκτες δικαιώματα και αμοιβές που δεν υπήρχαν προτού εκείνος εμφανιστεί και απαιτήσει αυτά που θεωρούσε ότι του άξιζαν.
O ελληνικής καταγωγής Κέρτ Ράμπις, μπασκετμπολίστας και μέλος της προπονητικής ομάδας των Lakers, θυμάται τις αναμετρήσεις του ως παίκτης απέναντι στον Γκάλη κατά την περίοδο που αγωνίστηκε στην Ελλάδα με την ΑΕΚ, αλλά και νωρίτερα στο κολεγιακό πρωτάθλημα. Ο Βαλερί Τιχονένκο, μπασκετμπολίστας με την ομάδα της ΕΣΣΔ το 1987 στον τελικό απέναντι στην Ελλάδα, μιλάει για τον Νίκο Γκάλη, το ταλέντο και τη δύναμή του αλλά και την τύχη που είχε ο ίδιος να παίξει εναντίον του. Ο διευθυντής του Αλεξάνδρειου, Άγης Κυνηγόπουλος , υπογραμμίζει τη μοναδικότητα του φαινομένου που λέγεται Νίκος Γκάλης.
Ο ίδιος ο Γκάλης θυμάται αυτά τα χρόνια ως φοιτητής στο New Jersey, μιλάει για το πείσμα που έδειχνε ως αθλητής, την δίψα που είχε να παίξει και να είναι από την αρχή στην πρώτη πεντάδα σε πρωταγωνιστικό ρόλο. Μιλάει για τους γονείς του, την πορεία του πατέρα του ως πυγμάχος στην Αμερική, αλλά και την δική του ενασχόληση με την πυγμαχία, αλλά και με πλήθος άλλων αθλημάτων όπως το αμερικάνικο ράγκμπι. Αναφέρει τις διακρίσεις του στο κολεγιακό πρωτάθλημα στις ΗΠΑ και εξηγεί τον τραυματισμό στα ντραφτ των Σέλτικς και την απόφαση να πάει στην Ελλάδα μετά και από σημαντικές προτάσεις από Ελληνικές ομάδες, αν και πέρα από την αγάπη για την πατρίδα, δεν ήξερε πολλά πράγματα για τη χώρα και ειδικά για την κατάσταση του Ελληνικού μπάσκετ. Κοιτώντας πίσω θεωρεί σωστή την επιλογή του να έρθει στην Ελλάδα, υπογραμμίζοντας όλα όσα κατάφερε μαζί με άλλους Έλληνες παίκτες για το μπάσκετ στη χώρα. Μιλάει για την άφιξη στη Θεσσαλονίκη, την πορεία του με τον Άρη σε Ελλάδα και Ευρώπη, την υποδοχή από τον κόσμο, την υποστήριξη στις νίκες και τις ήττες, τη σχέση του με τους φιλάθλους και την ευγνωμοσύνη που νιώθει για αυτούς, ενώ υπογραμμίζει την αγάπη που δέχθηκε και πιστεύει ότι παραμένει μέσα του όπως ήταν όταν ήρθε στην Ελλάδα και εύχεται να δίνει χαρά στον κόσμο. Αναφέρεται με σεβασμό, αλλά και χιούμορ σε αντιπάλους που τον μάρκαραν με επιτυχία, εξηγεί την νοοτροπία, την ιδιοσυγκρασία του νικητή που χρειάζεται σε κάθε αγώνα, την επίγνωση της αποστολής που είχε ο ίδιος και την προσήλωση στην επιτυχία με βάση το ταλέντο, τη δύναμη και την επίμονη προπόνηση για να παραμείνει σε υψηλό επίπεδο. Φυσικά αναφέρεται και στην κατάκτηση του χρυσού στο Ευρωμπάσκετ 1987, την ικανοποίηση αλλά και τη χαρά που έδωσε σε όλους τους Έλληνες. Σχολιάζει την εξέλιξη του σύγχρονου μπάσκετ και τις αλλαγές που έχουν σημειωθεί τα τελευταία χρόνια. Με ειλικρίνεια περιγράφει τις στιγμές της 18ης Οκτωβρίου 1994 όταν αγωνίστηκε για τελευταία φορά, θυμάται κείνη την περίοδο και εξηγεί την θέση που πήρε και την απόφαση να αποχωρήσει. Ο Νίκος Γκάλη μιλάει με απλότητα και συγκίνηση για την οικογένειά του.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλεται πλούσιο φωτογραφικό και οπτικοακουστικό αρχειακό υλικό από όλες τις στιγμές της καριέρας του σπουδαίου Έλληνα μπασκετμπολίστα.
