Εκατόν εβδομήντα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη γέννηση του Παύλου Κουντουριώτη. Ένδοξος Ναύαρχος των Βαλκανικών Πολέμων, Αντιβασιλιάς το 1920 και πρώτος Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας του 1924, ο Παύλος Κουντουριώτης υπήρξε μια εμβληματική προσωπικότητα που μεσουράνησε στην ελληνική στρατιωτική και πολιτική ζωή τις δεκαετίες του 1910 και 1920. Γόνος εύπορης ναυτικής οικογένειας από την Ύδρα, γεννήθηκε σαν σήμερα 9 Απριλίου το 1855. Έδρασε με επιτυχία ως Κυβερνήτης στους πολέμους του 1886 και 1897, δοξάστηκε στους δύο Βαλκανικούς Πολέμους, μένοντας στην ιστορία ως Αρχηγός του Στόλου στη νικηφόρο ναυμαχία της Έλλης, που έκρινε την κυριαρχία του Αιγαίου. Μέλος της θρυλικής «Τριανδρίας» (με τον Ελευθέριο Βενιζέλο και Στρατηγό Π.Δαγκλή) το 1916 στην προσωρινή Κυβέρνηση Θεσσαλονίκης, αργότερα Υπουργός Ναυτικών την περίοδο 1917-1919, και μετά τον θάνατο του Βασιλιά Αλέξανδρου, Αντιβασιλιάς. Το 1924 ο Παύλος Κουντουριώτης εκλέχθηκε προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Παραιτήθηκε το 1926 με την κήρυξη της Δικτατορίας του Παγκάλου, για να ξανααναλάβει και πάλι καθήκοντα έως το 1929, οπότε και εκλέχθηκε τακτικός Πρόεδρος της Δημοκρατίας. Ο Παύλος Κουντουριώτης έφυγε από τη ζωή στις 22 Αυγούστου 1935.
Με αφορμή την επέτειο γέννησης του Παύλου Κοντουριώτη, το Αρχείο της ΕΡΤ προτείνει ένα επεισόδιο της σειράς ιστορικών ντοκιμαντέρ με τίτλο «Ιστορικές Προσωπογραφίες», παραγωγής 1983, σε σενάριο Γιάννη Τζαννετάκου και σκηνοθεσία Γιώργου Πετρίτση.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ
ΠΑΥΛΟΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗΣ
Αφιέρωμα στον Παύλο Κουντουριώτη, τον ένδοξο ναύαρχο των Βαλκανικών Πολέμων και πρώτο Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας. Για τη ζωή και τη δράση του Π.Κουντουριώτη μιλούν οι απόστρατοι ναύαρχοι Ν.Μακρής, Πρόεδρος του Ναυτικού Μουσείου και Κ.Παίζης-Παραδέλης, ο απότακτος του ’35 πλοίαρχος Ν.Πετρόπουλος, ο Ευάγγελος Βενιζέλος, Λέκτορας Πολιτικής Επιστήμης ΑΠΘ, καθώς και ο εγγονός του Παύλου Κουντουριώτη, αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού ε.α. Π.Κουντουριώτης.
Η εκπομπή ξεκινά με μια ιστορική αναδρομή στις εξελίξεις στην Ελλάδα με χρονική αφετηρία το 1920, και συγκεκριμένα τον θάνατο του Βασιλέα Αλεξάνδρου και την εκλογή του Παύλου Κουντουριώτη ως Αντιβασιλέα. Δίνονται βιογραφικά στοιχεία για τη ζωή του Παύλου Κουντουριώτη και τις πρώτες του ναυτικές διακρίσεις. Τονίζεται η ναυτική ανδρεία και αξιοσύνη του, αλλά και η τόλμη και η καθοριστική-για την συμμετοχή της Ελλάδας στους Βαλκανικούς Πολέμους- αποφασιστικότητά του, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τη Ναυμαχία της Έλλης. Ειδική αναφορά γίνεται στην επιστολή που απέστειλε ο Ελευθέριος Βενιζέλος στον Π.Κουντουριώτη το 1933. Λόγος γίνεται ακόμη για τη σχέση του Παύλου Κουντουριώτη με τα Ανάκτορα αλλά και τη στενή προσωπική του σχέση με τον Ελευθέριο Βενιζέλο, για τη συγκρότηση της ιστορικής «Τριανδρίας» (Ελευθέριος Βενιζέλος, Παύλος Κουντουρώτης, Στρατηγός Π.Δαγκλής) και στη συνέχεια τον ορισμό του ως Υπουργού Στρατιωτικών (1917-1919) και την αποστράτευσή του.
Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην εκλογή του, με τη γέννηση της δημοκρατίας στις 25 Μαρτίου 1924, ως προσωρινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας, την παραίτησή του με την κήρυξη της δικτατορίας του Παγκάλου, και την οριστική εκλογή του το 1929 ως τακτικού Προέδρου της Δημοκρατίας.
Υπογραμμίζεται πως ο Κουντουριώτης, Αξιωματικός του Ναυτικού- ναυτικός από την αρχή της ζωής του μέχρι το τέλος-δεν κινήθηκε ποτέ σε πολιτικά παρασκήνια, και σχολιάζεται ο σημαντικός ρόλος που διαδραμάτισε στη δεκαετία 1920-1929- συγκεντρώνοντας στο πρόσωπό του μια ευρεία πολιτική συναίνεση– ως ρυθμιστής του πολιτεύματος και αρχηγός του Κράτους κάτω από διάφορα-και πολλές φορές αλληλοαναιρούμενα-καθεστώτα. Τέλος, αναφορά γίνεται στον χαρακτήρα, την προσωπικότητα και τα ηγετικά του προσόντα.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται πλάνα οπτικοακουστικού αρχειακού υλικού της περιόδου, ενώ η κάμερα της εκπομπής μας ταξιδεύει στην Ύδρα, το νησί που είναι ταυτισμένο με τους Κουντουριώτηδες.
Έτος παραγωγής: 1983
Πρώτη προβολή εκπομπής: 20 Απριλίου 1983
Σκηνοθεσία: Γιώργος Πετρίτσης