Εκατόν δέκα χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τη γέννηση της σπουδαίας χαράκτριας Βάσως Κατράκη. Γεννήθηκε σαν σήμερα 5 Ιουλίου 1914 στο Αιτωλικό του Μεσολογγίου και από νεαρή ηλικία είχε ενδιαφέρον για την τέχνη. «Κρυφά ονειρευόμουνα να γίνω ζωγράφος, μα μου φαινότανε τόσο απίστευτα μεγάλο, που δεν μπορούσε να το χωρέσει τα μυαλό μου. ‘Ο,τι έβλεπα, έλεγα, εγώ αυτό μπορώ να το κάνω. Πολλές φορές έβαζα τον εαυτό μου σε δοκιμασία, δεν ήξερα ακόμα ότι άλλο πράγμα είναι η τέχνη. Και μια μέρα σφηνώθηκε στο μυαλό μου ένα ερώτημα..και αν γίνω ζωγράφος;», λέει χαρακτηριστικά για τον εαυτό της. Η Βάσω Κατράκη μετά τον θάνατο του πατέρα της, εγκαταστάθηκε στην Αθήνα και φοίτησε στην Σχολή Καλών Τεχνών με καθηγητές τον Κωνσταντίνο Παρθένη στη ζωγραφική και τον Γιάννη Κεφαλληνό στη χαρακτική. Εντάχθηκε στο ΕΑΜ (ιδρυτικό μέλος του ΕΑΜ Καλλιτεχνών) και αγωνίστηκε στην Εθνική Αντίσταση. Πραγματοποίησε την πρώτη της ατομική έκθεση το 1955, ενώ το 1958 έλαβε τις πρώτες διεθνείς διακρίσεις (Μπιενάλε Αλεξάνδρειας, Λουγκάνο). Κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας των Συνταγματαρχών εξορίστηκε στη Γυάρο-δημιουργώντας για να ξεφύγει από την φρίκη της της εξορίας έργα πάνω σε βότσαλα. Στο έργο της, με επίκεντρο πάντα τον άνθρωπο, χρησιμοποίησε ως βασικό υλικό αρχικά το ξύλο, και στη συνέχεια την πέτρα, και ιδιαίτερα τον ψαμμίτη, υλικό με το οποίο ασχολήθηκε για πάνω από 30 χρόνια αναπτύσσοντας μια ιδιαίτερη τεχνική, που της χάρισε διεθνή φήμη. Η Βάσω Κατράκη έφυγε από τη ζωή στις 27 Δεκεμβρίου 1988. Το 2006 άνοιξε τις πύλες του στο γενέθλιο τόπο της, το νησάκι του Αιτωλικού, το «Κέντρο Χαρακτικών Τεχνών – Μουσείο Βάσως Κατράκη» που περιλαμβάνει τα έργα που κληροδότησε η χαράκτρια.
Το Αρχείο της ΕΡΤ με αφορμή τη συμπλήρωση 110 ετών από τη γέννηση της σπουδαίας χαράκτριας, προτείνει ένα επεισόδιο της σειράς εκπομπών για τις εικαστικές τέχνες “Εικόνες”, που επιμελείται η Μαρία Καραβία, αφιερωμένο στην αναδρομική έκθεση της Βάσως Κατράκη στην Εθνική Πινακοθήκη το 1980.
ΕΙΚΟΝΕΣ
Η ΧΑΡΑΚΤΡΙΑ ΒΑΣΩ ΚΑΤΡΑΚΗ
Σειρά εκπομπών αφιερωμένη στις εικαστικές τέχνες που επιμελείται η Μαρία Καραβία. Η συγκεκριμένη εκπομπή της σειράς για τις εικαστικές τέχνες είναι αφιερωμένη στο έργο και την προσωπικότητα της της χαράκτριας Βάσως Κατράκη, με την ευκαιρία της αναδρομικής έκθεσης της καλλιτέχνιδας στην Εθνική Πινακοθήκη (Φεβρουάριος-Μάρτιος 1980).
Η εκπομπή ξεκινά με εξωτερικά πλάνα της Εθνικής Πινακοθήκης. Η Βάσω Κατράκη μαζί με την δημοσιογράφο Μαρία Καραβία εισέρχονται στο κτήριο της Πινακοθήκης. Ακούγεται η ίδια η χαράκτρια να αφηγείται τη ζωή της, μέσα από ένα αυτοβιογραφικό κείμενο, ενώ η τηλεοπτική κάμερα παρουσιάζει τα εκτιθέμενα έργα της στην Εθνική Πινακοθήκη. Η χαράκτρια αναφέρεται στη γέννησή της στο μικρό νησάκι του Αιτωλικού στο Μεσολόγγι, στο σπίτι, την οικογένειά της, το περιβάλλον στο οποίο μεγάλωσε. Κάνει λόγο για τα παιδικά της χρόνια, την αγάπη της για το διάβασμα και την ποίηση, την σκέψη της να γίνει ζωγράφος και για την απόφασή της να δώσει εξετάσεις στην Σχολή Καλών Τεχνών στην Αθήνα. Μιλά για τις σπουδές της, τον Πόλεμο, την Αντίσταση, τις εξορίες, για «όλα τα δεινά που περάσανε από της γενιάς της τις πλάτες», για τα ταξίδια και την πρώτη της ατομική έκθεση το 1955.
Η Μαρία Καραβία συζητά με την χαράκτρια για το έργο της και τη θεματολογία του, με επίκεντρο τον άνθρωπο, αλλά και για την τεχνική της, ενώ ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη συγκεκριμένη αναδρομική έκθεση της καλλιτέχνιδας.
Έτος παραγωγής: 1980
Ημερομηνία πρώτης προβολής: 20/03/1980
Σκηνοθεσία: Γ.Εμιρζάς