Η Τράπεζα της Ελλάδος, συνδεδεμένη με τη νομισματική και οικονομική ιστορία της Ελλάδος, ιδρύθηκε το 1927 με βάση το Πρωτόκολλο της Γενεύης της 15ης Σεπτεμβρίου 1927. Η ίδρυσή της αποτέλεσε σημαντική μεταρρύθμιση στον ελληνικό χρηματοπιστωτικό τομέα. Βάσει του εκδοτικού της προνομίου που της παραχωρήθηκε (το οποίο για πολλά χρόνια από την ίδρυσή της το 1841 διατηρούσε η Εθνική Τράπεζα) είχε την αποκλειστικότητα στην έκδοση της δραχμής από το 1928 ως την υιοθέτηση του ευρώ το 2002. Η Τράπεζα της Ελλάδος άρχισε τις εργασίες της στις 14 Μαΐου 1928. Από τη διοίκησή της πέρασαν σημαντικοί οικονομολόγοι διεθνούς εμβέλειας όπως οι Εμμανουήλ Τσουδερός, Αλέξανδρος Διομήδης, Ξενοφών Ζολώτας, Λουκάς Παπαδήμος. Το κτίριο της Τράπεζας της Ελλάδος στην οδό Πανεπιστημίου 21, που αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα των δημόσιων κτιρίων στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, θεμελιώθηκε το 1933 και εγκαινιάστηκε πέντε χρόνια αργότερα στις 4 Απριλίου 1938.
Το Αρχείο της ΕΡΤ, με αφορμή την επέτειο από την έναρξη της λειτουργίας της Τράπεζας της Ελλάδος, παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ «ΤΟ ΧΡΥΣΟ ΚΑΛΥΜΜΑ», παραγωγής 1992 σε σενάριο-σκηνοθεσία Κώστα Βάκκα.
(video)
Το ντοκιμαντέρ αναφέρεται στο χρονικό της μετακίνησης της Διοίκησης της Τράπεζας της Ελλάδος κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και της μυστικής φυγάδευσης του αποθέματος χρυσού της Ελλάδας από την Αθήνα στην Κρήτη και στη συνέχεια στην Αίγυπτο, για να καταλήξει στη Νότια Αφρική. Η Ελλάδα υπήρξε η μόνη χώρα που κατάφερε να φυγαδεύσει τα διαθέσιμά της σε χρυσό στο εξωτερικό για να διαφύγουν τη γερμανική αρπαγή. Χρυσές λίρες, πλάκες χρυσού και κοσμήματα που φυλάσσονταν στα θησαυροφυλάκια της Τράπεζας της Ελλάδος στην Αθήνα μεταφέρθηκαν αρχικά στην Κρήτη και από εκεί μέσω Σούδας στην Αλεξάνδρεια για να καταλήξουν στην Πρετόρια, στην Κεντρική Τράπεζα της Νότιας Αφρικής. Εκεί παρέμεινε ο ελληνικός χρυσός μέχρι την ασφαλή επιστροφή του στην Ελλάδα μετά το 1944.
Το χρονικό αυτό βασίζεται σε στοιχεία που είχε συγκεντρώσει ο συγγραφέας Ηλίας Βενέζης στο έργο του «Χρονικόν της Τραπέζης της Ελλάδος» (1955), καθώς και ο υπάλληλος της Τράπεζας της Ελλάδος Σωκράτης Κοσμίδης, ο οποίος μαζί με δύο άλλους συναδέλφους του είχε πάρει μέρος στην αποστολή της διάσωσης του θησαυρού, ενώ μαινόταν ο πόλεμος. Στοιχεία αντλήθηκαν επίσης από το αρχείο του Εμμανουήλ Τσουδερού, πρωθυπουργού (1941-1944) και διοικητή της Τράπεζας την περίοδο 1931-1939. Μιλούν ο τραπεζικός Αντώνης Μαντζαβίνος, ο γενικός γραμματέας της Ένωσης Τραπεζών Ελλάδος Αντώνης Ζητρίδης, η υφυπουργός Εξωτερικών Βιργινία Τσουδερού καθώς και πρόσωπα που έλαβαν μέρος στην αποστολή. Την αφήγηση πλαισιώνει πλούσιο κινηματογραφικό και έντυπο αρχειακό υλικό.
Διάρκεια: 50’
Δείτε ακόμη το μικρής διάρκειας βιντεάκι στο πλαίσιο της σειράς «200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ-200 θΑΥΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΛΜΑΤΑ» για τον ρόλο της Τράπεζας της Ελλάδος και τη συμβολή της στην ελληνική οικονομική ιστορία.
(video)
Η σειρά της ΕΡΤ «200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση-200 θαύματα και άλματα», σε σκηνοθεσία Oliwia Tado και Μαρίας Ντούζα, βασίστηκαν σε ιδέα της καθηγήτριας του ΕΚΠΑ, ιστορικού και ακαδημαϊκού Μαρίας Ευθυμίου. Η σειρά εκτείνεται σε 200 σύντομης διάρκειας βιντεάκια (fillers), διάρκειας 30 έως 60 δευτερολέπτων το καθένα. Σκοπός είναι να προβάλουν την εξέλιξη και τη βελτίωση των πραγμάτων σε πεδία της ζωής των Ελλήνων, στα διακόσια χρόνια που κύλησαν από την Ελληνική Επανάσταση. Τα «σενάρια» για καθένα filler αναπτύχθηκαν από τη Μαρία Ευθυμίου και τον ερευνητή του Τμήματος Ιστορίας του ΕΚΠΑ, Άρη Κατωπόδη.
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr