Ο Γεώργιος Σουρής, ποιητής, δημοσιογράφος και εκδότης της έμμετρης εβδομαδιαίας σατιρικής εφημερίδας «Ο Ρωμηός» πέθανε στις 26 Αυγούστου 1919. Ο σπουδαίος σατιρικός ποιητής γεννήθηκε στη Σύρο το 1853. Σε πολύ μικρή ηλικία ήρθε με την οικογένεια του στην Αθήνα κι ενώ αρχικά σκόπευε να σπουδάσει Θεολογία, αναγκάστηκε να πάει στη Ρωσία για να εργαστεί σε έναν θείο του που ήταν έμπορος σιτηρών. Επέστρεψε όμως στην Ελλάδα και το 1872 ξεκίνησε την ενασχόληση του με τη λογοτεχνία, δημοσιεύοντας ποιήματα στο περιοδικό «Φως». Ακολούθησε το 1873 η έκδοση της ποιητικής συλλογής «Συλλογή Λυρικών Ασμάτων», της κωμωδίας «Από γαμβρός παράνυμφος» και της σατιρικής ποιητικής του συλλογής «Τα τραγούδια μου», η οποία τιμήθηκε με έπαινο στο Βουτσιναίο Διαγωνισμό το 1876. Το 1879 ξεκίνησε μαθήματα στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, ενώ παράλληλα αρθρογραφούσε σε περιοδικά και εφημερίδες.
Το 1883 κυκλοφόρησε η έμμετρη εβδομαδιαία σατιρική εφημερίδα του «Ο Ρωμηός», την οποία έγραφε αποκλειστικά ο ίδιος μέχρι και τον Νοέμβριο του 1918, που βγήκε το τελευταίο της φύλλο. Επινοώντας τον Φασουλή και τον Περικλέτο, δυο λαϊκούς τύπους σχολίαζε εβδομαδιαία τα σπουδαιότερα γεγονότα. Ονομαστό ήταν το φιλολογικό του σαλόνι, στο σπίτι του όπου σύχναζαν όλοι οι ποιητές και συγγραφείς της εποχής του. Παράλληλα, ο Γ. Σουρής έγραψε έμμετρα θεατρικά έργα. Μετέφρασε την κωμωδία του Αριστοφάνη “Νεφέλες” η οποία ανέβηκε το 1900 στο Δημοτικό Θέατρο Αθηνών. Αριστοφάνη που Θεωρήθηκε ο «σύγχρονος Αριστοφάνης» και προτάθηκε για το Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας.
Με αφορμή τη συμπλήρωση 105 ετών από τον θάνατο του δημοφιλούς λόγιου Γεωργίου Σουρή, το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ του Τάσου Ψαρρά “Εποχές και Συγγραφείς” (παραγωγής 1999-2000).
ΕΠΟΧΕΣ ΚΑΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΡΗΣ
Σειρά ντοκιμαντέρ για τη ζωή και το έργο Ελλήνων συγγραφέων. Το συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς είναι αφιερωμένο στον Γεώργιο Σουρή.
Με αφετηρία της αφήγησης τη γέννηση του Γ.Σουρή στην Ερμούπολη της Σύρου τον Φεβρουάριο του 1853, γίνεται λόγος για τα παιδικά του χρόνια- μέσα σε μια ευκατάστατη εμπορική οικογένεια- τις σπουδές του στο Γυμνάσιο στην Αθήνα και την παραμονή και εργασία του στη Ρωσία, στο πλάι ενός συγγενή του σιτέμπορου. Αναφέρονται οι πρώτες ποιητικές του προσπάθειες, με σημαντικότερη την ποιητική συλλογή «Τα τραγούδια μου» που κερδίζει το 1876 τον έπαινο στον Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό. Λόγος γίνεται για το ξεκίνημά του στη σατιρική δημοσιογραφία και την κυκλοφορία της έμμετρης εβδομαδιαίας σατιρικής εφημερίδας «Ρωμηός» τον Απρίλιο του 1883.
Υπογραμμίζεται η δημοφιλία του Σουρή-τόσο από τους ομότεχνούς του-με εξαίρεση τους Ψυχάρη και Ροΐδη-όσο και από το κοινό, ενώ λόγος γίνεται και για την ενασχόληση του Σουρή με το θέατρο, με σημαντικότερο γεγονός της θεατρικής του σταδιοδρομίας τη μετάφραση/διασκευή της κωμωδίας του Αριστοφάνη «Νεφέλες» το 1900, η παράσταση της οποίας σημειώνει μεγάλη επιτυχία. Το αποκορύφωμα της δόξας του ποιητή έρχεται το 1906 όταν με πρωτοβουλία της Βουλής, προτείνεται για το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται, ακόμη, στο περίφημο φιλολογικό σαλόνι του Γεωργίου Σουρή, το οποίο αποτελούσε αφορμή επαίνων στο πρόσωπο του ποιητή.
Η σάτιρα του Σουρή γίνεται πιο καυστική όταν συνδέεται με το εθνικό ζήτημα. Στην εκπομπή γίνεται λόγος για το περιστατικό εξαιτίας του οποίου ο Σουρής διώχθηκε ποινικά με αφορμή στίχους του εναντίον του προσώπου της βασίλισσας Όλγας, στη διάρκεια της τελευταίας Κρητικής Επαναστάσεως. Το 1897 ήταν η μοναδική φορά που απαγορεύτηκε η κυκλοφορία της εφημερίδος του στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Το επεισόδιο κλείνει επιχειρώντας να απαντηθεί το ερώτημα που προκύπτει σήμερα, κατά πόσο Σουρής ήταν σατιρικός αλλά και αν τελικά υπήρξε ποιητής ή μόνο ευθυμογράφος, ενώ ταυτόχρονα τονίζεται η σημαντική προσφορά της δημοσιογραφικής του γραφής στη νεοελληνική γραμματεία.
Για τον Γεώργιο Σουρή και την ποίησή του μιλά η Λίτσα Χατζοπούλου από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, η οποία υπογράφει και το κείμενο της εκπομπής. Παράλληλα με την αφήγηση, προβάλλεται πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό και αναφέρονται σύγχρονοι μελετητές οι οποίοι έχουν καταθέσει τις απόψεις τους για τον ποιητή και το έργο του.
Έτος παραγωγής: 1999-2000
Σκηνοθεσία: Τάσος Ψαρράς
Ημερομηνία προβολής: 7/01/2001
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr