Αφιέρωμα του Αρχείου της ΕΡΤ στην οπερέτα και την έλευσή της στην Ελλάδα τον Σεπτέμβριο του 1908 με ένα επεισόδιο της σειράς ”Θεατρική Εβδομάδα” παραγωγής 1978.
Η οπερέτα αποτελεί θεατρικό είδος όπερας, σε μικρότερη, απλούστερη και πιο ελαφριά μορφή, με έντονο κωμικό χαρακτήρα. Στην Ελλάδα έκανε την εμφάνισή της τον Σεπτέμβριο του 1908. Δημιουργός της στον 19ο αιώνα θεωρείται ο Γάλλος Ιάκωβος Όφενμπαχ. Το είδος αυτό γρήγορα διαδόθηκε και σε άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ενώ στη Βιέννη γεννήθηκε μια νέα εκδοχή της, που αναδείχθηκε ιδιαίτερα από τον συνθέτη Γιόχαν Στράους τον νεότερο. Σημαντικότερες οπερέτες του είναι οι «Βαρώνος αθίγγανος» και «Νυχτερίδα».
Η πρώτη οπερέτα που ανέβηκε στα ελληνικά ήταν η «Μαμζέλ Νιτούς», από το θίασο του Αντώνη Νίκα, σε σκηνοθεσία Θωμά Οικονόμου, με μαέστρο τον Θεόφραστο Σακελλαρίδη, η οποία έκανε πρεμιέρα στις 12/9/1908 με την Ροζαλία Νίκα στον ομώνυμο ρόλο. Η ελληνική αστική τάξη αγάπησε ιδιαίτερα την οπερέτα, καθώς πρόσφερε μια ανάλαφρη και κωμική διέξοδο σε εποχές αναταραχής: κατά τους Βαλκανικούς Πολέμους, τον Εθνικό Διχασμό, τη Μικρασιατική Εκστρατεία και Καταστροφή, καθώς και τις πολιτικές ταραχές των δεκαετιών 1920 και 1930. Σπουδαιότεροι συνθέτες και δημιουργοί της ελληνικής οπερέτας υπήρξαν ο Θεόφραστος Σακελλαρίδης με τον «Βαφτιστικό» και ο Νίκος Χατζηαποστόλου με τους «Απάχηδες των Αθηνών».
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα επεισόδιο της σειράς «Θεατρική Εβδομάδα», παραγωγής 1978, αφιερωμένο στην οπερέτα.
ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
70 ΧΡΟΝΙΑ ΟΠΕΡΕΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η ''Θεατρική Εβδομάδα'' είναι μια εκπομπή της ΕΡΤ για τη θεατρική κίνηση της εβδομάδας που επιμελείται και παρουσιάζει η Δανάη Στρατηγάκη. Το συγκεκριμένο επεισόδιο, παραγωγής 1978, είναι αφιερωμένο στην οπερέτα με αφορμή τη συμπλήρωση 70 ετών από την πρώτη παράσταση οπερέτας στην Ελλάδα, το 1908.
Αρχικά, η Δανάη Στρατηγάκη επιχειρεί μια αναδρομή στην ιστορία της οπερέτας, από τις πρώτες παραστάσεις στο Παρίσι και τη Βιέννη του 19ου αιώνα. Επιπλέον, αναφέρεται στις πρώτες παραστάσεις οπερέτας στην Αθήνα, το 1908, και συγκεκριμένα στην παράσταση «Νυχτερίδα» του Στράους, που έκανε πρεμιέρα στις 31/10/1908 στο θέατρο «Παναθήναιον», καθώς και στην πρώτη οπερέτα στα ελληνικά, τη «Μαμζέλ Νιτούς», που σκηνοθέτησε ο Θωμάς Οικονόμου και έκανε πρεμιέρα στις 12/9/1908, επίσης στο θέατρο «Πανελλήνιον», με τη Ροζαλία Νίκα στον ομώνυμο ρόλο.
Στη συνέχεια, γίνεται λόγος για θρυλικές μορφές της οπερέτας. Ειδικότερα, η Δανάη Στρατηγάκη αναφέρεται στον συνθέτη Θεόφραστο Σακελλαρίδη, τον θιασάρχη Νίκο Μηλιάδη και τους ηθοποιούς Ροζαλία Νίκα, Εδμόνδο Φιρστ, Μελπομένη Κολυβά, Ολυμπία Καντιώτη και Γιάννη Παπαϊωάννου, οι οποίοι συνέβαλαν στη διάδοση της οπερέτας στην Ελλάδα. Αναφέρεται επίσης στην ηθοποιό Αφροδίτη Λαουτάρη και στις οπερέτες στις οποίες πρωταγωνίστησε, σημειώνοντας θριαμβευτική επιτυχία, καθώς και στον ανταγωνισμό της με την ηθοποιό Ολυμπία Καντιώτη-Ριτσάρδη.
Ακολούθως, η Δανάη Στρατηγάκη συνομιλεί με τον φωτογράφο Μάτσα, το έργο του οποίου παρουσιάζεται σε έκθεση αφιερωμένη στην οπερέτα, που φιλοξενείται σε κεντρικό θέατρο των Αθηνών. Μέσα από την κάμερα της εκπομπής προβάλλονται φωτογραφίες θρυλικών μορφών της οπερέτας, μεταξύ των οποίων η Ζωζώ Νταλμάς, ο Πέτρος Κυριακός, ο Γιάννης Πρινέας, ο Πέτρος Επιτροπάκης, η Μαίρη Σαγιάνου, ο Σπύρος Μηλιάδης, η Σωτηρία Ιατρίδου, η Μαρίκα Κούρμη και η Ζαζά Μπριλάντη.
Τέλος, η Δανάη Στρατηγάκη επισημαίνει ότι η οπερέτα δεν υπάρχει πλέον, καθώς έχει αντικατασταθεί από το μιούζικαλ. Κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται πλάνα από παραστάσεις οπερέτας, καθώς και πλούσιο φωτογραφικό και αρχειακό υλικό.
