Ο πατέρας Γεώργιος Πυρουνάκης, φωτισμένος θεολόγος, παιδαγωγός και αντισυμβατικός κληρικός αγαπήθηκε όσο λίγοι στο χώρο. Σε όλη τη ζωή του ανέπτυξε πλούσια και πολυσήμαντη κοινωνική και φιλανθρωπική δραστηριότητα, ιδίως για τα παιδιά και τους νέους και αγωνίστηκε για τον εκδημοκρατισμό των πολιτειακών θεσμών, αλλά και της Εκκλησίας. Φοιτητής ακόμη της Θεολογίας μπήκε στους κοινωνικούς αγώνες με ασυμβίβαστο πάθος. Πρωτοποριακή ήταν η ίδρυση του πρώτου νυχτερινού Γυμνασίου Ελλάδας στον Πειραιά, οι πολλές “Φιλικές Ομάδες Νέων”, οι κατασκηνώσεις για τους εργαζόμενους νέους και το πρώτο Λαϊκό Πανεπιστήμιο. Το 1940 βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών για το έργο του. Την ίδια χρονιά η δικτατορία του Μεταξά σταμάτησε την δραστηριότητά του.
Αγωνιστής σε περιόδους ανελευθερίας υπέστη επανειλημμένα διώξεις, αλλά εξακολούθησε τον αγώνα του ασυμβίβαστος. Την περίοδο της δικτατορίας των συνταγματαρχών, ο πατήρ Γ. Πυρουνάκης ήταν ένας από τους λιγοστούς ιερωμένους που δήλωσε έμπρακτα την αντίθεσή του στο καθεστώς, εκφωνώντας «κηρύγματα ελπίδας», με μηνύματα ελευθερίας και αγώνα, και υπερασπίζοντας πολλούς αντιστασιακούς στις γνωστές δίκες της χούντας. Η αγάπη προς τον συνάνθρωπο, βασικός άξονας της δράσης του, εκφράστηκε δυναμικά μέσα από την πετυχημένη οργάνωση της Ενορίας του στην εργατούπολη της Ελευσίνας που θεωρήθηκε πρότυπο για τη λύση των κοινωνικών προβλημάτων, κατά τη διάρκεια της διακονίας του από το 1949 ως το 1964. Άλλα έργα του είναι οι νυχτερινές Δημοτικές Σχολές στη Δραπετσώνα, την Άγια Σοφία, τον Άγιο Νικόλαο και τα Ταμπούρια, ο Σύνδεσμος Νέων Πειραιώς, τα Φιλικά Αναρρωτήρια, το Οικοτροφείο Σιβιτανιδείου κ.α. Πέθανε στις 16 Μαΐου 1988.
Για τη συμπλήρωση 35 χρόνων από τον θάνατό του π. Γεώργιου Πυρουνάκη και το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ αφιέρωμα του 1984 από τη σειρά «Μονόγραμμα» το οποίο καταγράφει την προσφορά του ως θεολόγου, την κοινωνική του δράση και τον αντιστασιακό του αγώνα:
ΜΟΝΟΓΡΑΜΜΑ
ΠΑΤΕΡΑΣ ΠΥΡΟΥΝΑΚΗΣ
(video)
Η εκπομπή είναι αφιερωμένη στον πρωτοπρεσβύτερο Γεώργιο Πυρουνάκη, θεολόγο, παιδαγωγό και αντισυμβατικό κληρικό ο οποίος αγαπήθηκε όσο λίγοι στο χώρο. Ο ίδιος αυτοβιογραφείται, μιλά για την Εκκλησία, την Ορθοδοξία και τους αγώνες του.
Η αφήγησή του ξεκινά από τα πρώτα χρόνια της ζωής του, μιλά για την καταγωγή του και τους γονείς του. Ο πατέρας του ήταν δήμαρχος του Αδάμαντα της Μήλου, όταν γεννήθηκε το 1910. Οι γονείς του, Σφακιανοί, διώχθηκαν από την Κρήτη ύστερα από ένα αποτυχημένο πραξικόπημα που έγινε εναντίον των Οθωμανών και κατέφυγαν στη Μήλο. Από τη Μήλο μετακινήθηκαν πολύ γρήγορα στον Πειραιά. Θυμάται και αφηγείται λεπτομέρειες από τους αγώνες των καιρών εκείνων και τη συμμετοχή του πατέρα του. Ο ίδιος μεγάλωσε στον Πειραιά, όπου τελείωσε το Δημοτικό Σχολείο. Υπήρξε συμμαθητής με σπουδαίες προσωπικότητες, όπως ο Γιάννης Τσαρούχης και ο Νίκος Καββαδίας. Το 1928 εισήχθη στη Θεολογική Σχολή και ξεκίνησε να κηρύττει από τα φοιτητικά του χρόνια. Σπούδασε Θεολογία και Παιδαγωγική. Περιγράφει τη δραστηριότητά του με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τους νέους ιδίως τους εργαζόμενους, για τους οποίους ίδρυσε το πρώτο νυχτερινό γυμνάσιο της χώρας που λειτούργησε στον Πειραιά, επαγγελματικά σχολεία για τα κορίτσια, το πρώτο Λαϊκό Πανεπιστήμιο και τη δημιουργία κατασκηνώσεων στο Πέραμα ως το 1939 οπότε τη δράση του σταμάτησε η δικτατορία του Μεταξά.
Μιλά για τα κηρύγματα περί αγάπης στη Νίκαια, τη Δραπετσώνα, το Μοσχάτο, το Μαρκόπουλο και μνημονεύει περιστατικά από την εμπειρία του με το εκκλησίασμα. Το 1949, όπως αφηγείται, πήρε την απόφαση να χειροτονηθεί κληρικός με σκοπό τη συστηματικότερη προσφορά του έργου του προς το λαό και αναφέρεται στην επιλογή της Ελευσίνας, εργατούπολη με οξυμμένα προβλήματα, όπου εγκαθίσταται. Μιλά για το πλούσιο κοινωφελές έργο του, την αναμόρφωση της ενορίας, τη μεγάλη πνευματική και καλλιτεχνική κίνηση που αναπτύχθηκε στην περιοχή με δική του πρωτοβουλία μέσα από τη διοργάνωση πολιτιστικών εκδηλώσεων με γνωστούς καλλιτέχνες, όπως ο Μίκης Θεοδωράκης. Στη διάρκεια της χούντας κατέδειξε έντονη αγωνιστική παρουσία, παύθηκε από την ενορία της Ελευσίνας και τοποθετήθηκε ως βοηθός ιερέας στον Άγιο Στέφανο Αττικής, μέρος που έγινε κέντρο αντίστασης πνευματικής. Ανακρίθηκε και διώχθηκε τα χρόνια εκείνα, αλλά δεν σταμάτησε να υπερασπίζεται έμπρακτα πολιτικούς κρατούμενους, δίνοντας το παρών σε πολλές δίκες της εποχής. Με την μεταπολίτευση επέστρεψε στα εκπαιδευτικά του καθήκοντα αλλά και στην ενορία του στην Ελευσίνα ξεκινώντας αγώνα για την κάθαρση μέσα στην Εκκλησία.
Στο τελευταίο μέρος της εκπομπής ο πατέρας Πυρουνάκης παρουσιάζει το Κέντρο Αγάπης Ελευσίνας που ίδρυσε το 1964 με σκοπό να προσφέρει συμπαράσταση σε παιδιά και οικογένειες με κοινωνικά προβλήματα, μέσα από παιδαγωγικές δραστηριότητες και “τραπέζια αγάπης”, χωρίς να παραλείψει να αναφερθεί στις αντιρρήσεις που προκλήθηκαν εκ μέρους της εκκλησιαστικής ηγεσίας.
Στο ντοκιμαντέρ ο π. Γεώργιος Πυρουνάκης αναπτύσσει το σκεπτικό του σε σχέση με την Εκκλησία, τα κηρύγματα αγάπης και ελπίδας και το ρόλο του ιερωμένου στις δύσκολες στιγμές του Έθνους. Διαφαίνεται η στάση ζωής του με βάση το μήνυμα του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας που υπηρέτησε σε όλο τον βίο του με βασικούς άξονες της δράσης του την Ελευθερία και την Αγάπη. Μιλά για την Εκκλησία όχι ως θρησκευτική υπόθεση αποκλειστικά αλλά ως αιώνια επανάσταση για δικαιοσύνη και όμορφη ζωή.
Η αυτοβιογραφική ταινία του πρωτοπρεσβύτερου Γεώργιου Πυρουνάκη περιλαμβάνει πολλά ντοκουμέντα από τη δράση του και γυρίστηκε στην Αθήνα και την Ελευσίνα που ήταν εφημέριος.
Σκηνοθεσία: Νίκος Τριανταφυλλίδης
Φωτογραφία: Νίκος Γαρδέλης
Παραγωγός: Γιώργος Σγουράκης Copyright ΕΡΤ
Διεύθυνση παραγωγής: Ηρώ Σγουράκη
Ημερομηνία πρώτης μετάδοσης: 28 Δεκεμβρίου 1984
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr