Η Παγκόσμια Ημέρα Φωτογραφίας καθιερώθηκε από το 2010 στις 19 Αυγούστου, με στόχο να παροτρυνθούν φωτογράφοι διεθνώς να επικοινωνήσουν μέσω της τέχνης της φωτογραφίας. Αφορμή για την επιλογή της συγκεκριμένης ημέρας υπήρξε η εφεύρεση της νταγκεροτυπίας (daguerreotype), μια φωτογραφική διαδικασία η οποία αναπτύχθηκε από τους Γάλλους Louis Daguerre και Joseph Nicephore Niepce το 1837. Στις 9 Ιανουαρίου 1839 η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών δημοσίευσε επίσημα τη διαδικασία της νταγκεροτυπίας και στις 19 Αυγούστου του ίδιου έτους η Γαλλική κυβέρνηση αγόρασε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και παρουσίασε την εφεύρεση ως ένα δώρο στον κόσμο, ελεύθερο δικαιωμάτων. Η νταγκεροτυπία ήταν η εξέλιξη της ηλιογραφίας και πρόδρομος της φωτογραφικής εμφάνισης όπως αυτή εξελίχθηκε και καθιερώθηκε μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα, με ορόσημο την αντικατάσταση της φωτογραφικής πλάκας με το φιλμ από τον George Eastman το 1884.
Το Αρχείο της ΕΡΤ στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Φωτογραφίας παρουσιάζει την εκπομπή:
ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ-VIEW POINT
ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ
Σειρά ντοκιμαντέρ για τη φωτογραφία η οποία ασχολείται με τις σύγχρονες τάσεις στη φωτογραφία μέσα από την οπτική των ίδιων των φωτογράφων. Στη συγκεκριμένη εκπομπή δύο από τους καλύτερους φωτορεπόρτερ της χώρας μας ο Γιάννης Μπεχράκης (1960-2019) επικεφαλής του φωτογραφικού τμήματος του πρακτορείου Reuters και ο Λευτέρης Πιταράκης (Associated Press) μιλούν για το ρόλο του φωτορεπόρτερ στην καταγραφή του σύγχρονου κόσμου και ειδικά τη λειτουργία τους σε εμπόλεμες ζώνες και περιοχές με εντάσεις και βία.
Ο Γιάννης Μπεχράκης και ο Λευτέρης Πιταράκης έχουν καταγράψει με τη φωτογραφική τους μηχανή πολεμικά γεγονότα μέγιστης πολιτικής σημασίας και στιγμές που σημάδεψαν την ανθρωπότητα. Οπτικά εμπλουτισμένο με το έργο των δύο φωτορεπόρτερ, το επεισόδιο με τίτλο «Το δίλημμα», αναφέρεται στο ρόλο του φωτορεπόρτερ και τα ηθικά ζητήματα που προκύπτουν σε καταστάσεις πολέμου και ακραίας βίας. Μάρτυρες μεγάλων ιστορικών γεγονότων με αντίκτυπο την καταστροφή και τη φρίκη, της τραγωδίας του πολέμου και ανθρωπίνων φρικαλεοτήτων, ανατρέχουν στις μνήμες τους από την πολυετή πορεία τους και αποτυπώνουν τις δυσκολίες του «επαγγέλματος» του πολεμικού ανταποκριτή.
Ο Γιάννης Μπεχράκης (Reuters) στην πολυετή καριέρα του, μεταξύ άλλων, είχε καλύψει τους πολέμους στα Βαλκάνια, στην Τσετσενία, τη Σομαλία, το Αφγανιστάν, τον Περσικό Κόλπο, τη Λιβύη, την «αραβική άνοιξη» κ.α. Στην εκπομπή αφηγείται συγκεκριμένα περιστατικά από τον Πόλεμο της Βοσνίας το 1993 τα οποία βίωσε ο ίδιος παρουσιάζοντας ταυτόχρονα φωτογραφίες ανυπέρβλητης σκληρότητας. Μιλά επίσης για το προσωπικό ύφος που επιδιώκει να δημιουργήσει σε σχέση με το αποτέλεσμα.
Η μαρτυρία του Λευτέρη Πιταράκη, ανταποκριτή του Associated Press και μαθητή του Γιάννη Μπεχράκη, φωτίζει τη δουλειά των φωτορεπόρτερ, τις προσωπικές τους δεσμεύσεις και την υπερπροσπάθεια που απαιτείται στα πεδία των μαχών και των συγκρούσεων όπου καραδοκεί πάντα το μοιραίο.
Περιγράφουν και οι δυο φωτορεπόρτερ την περίοδο που κλήθηκαν να καλύψουν την προσφυγική κρίση στην Τυνησία εξαιτίας του Εμφύλιου Πολέμου στη Λιβύη το 2011, μην παραλείποντας να αναφερθούν και στην μεταξύ τους φιλική σχέση που αναπτύχθηκε στις δύσκολες συνθήκες, αν και προερχόμενοι από ανταγωνιστικά πρακτορεία.
Σκιαγραφούνται επίσης οι ανθρώπινες ευαισθησίες, καθώς και το ψυχολογικό κόστος του επαγγέλματος του φωτοδημοσιογράφου κατά τη διάρκεια της κάλυψης γεγονότων συνυφασμένων με την ανθρώπινη τραγωδία. Χαρακτηριστική αναφορά η περίπτωση του Νοτιοαφρικανού και βραβευμένου με Πούλιτζερ φωτογράφου Κέβιν Κάρτερ (Kevin Karter), ο οποίος αυτοκτόνησε επηρεασμένος από τη λήψη με τον φωτογραφικό του φακό μιας εικόνας που συγκλόνισε τον κόσμο το 1993, με το μικρό σκελετωμένο κορίτσι και το όρνεο που αδημονούσε για τον θάνατο του μικρού πλάσματος, στο νότιο Σουδάν. Η φωτογραφία είχε δημοσιευτεί στην εφημερίδα New York Times και έμεινε στην ιστορία με τον τίτλο “Το κορίτσι και ο Γύπας”.
Έτος παραγωγής: 2013
Σενάριο – Σκηνοθεσία: Σταύρος Ψυλλάκης
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr