Σαν σήμερα, στις 2 Ιανουαρίου κορυφώνεται το καρναβάλι στο Άργος Ορεστικό του νομού Καστοριάς. Σε όλη τη Δυτική Μακεδονία είναι διαδεδομένα καρναβαλικά έθιμα τις μέρες της Πρωτοχρονιάς και των Θεοφανίων. Το λεγόμενο έθιμο της ”πατερίτσας” ή αλλιώς το Πρωτοχρονιάτικο καρναβάλι, έχει τις ρίζες του στην ρωμαϊκή εποχή και την παγανιστική γιορτή των Σατουρναλίων, ξεκινά στις 31 Δεκεμβρίου και κρατά τρεις μέρες. Οι δράσεις ξεκινούν το απόγευμα της παραμονής της Πρωτοχρονιάς με τα «μπουλούκια» που χορεύουν στις γειτονιές μερακλωμένα από τους ήχους λαϊκών οργάνων. Το μεσημέρι της Πρωτοχρονιάς γίνεται η παρέλαση του καρναβαλιού, με κυρίαρχο στοιχείο την σάτιρα (πολιτική και κοινωνική).
Στις 2 Ιανουαρίου, κατά τη διάρκεια της ”πατερίτσας” ντύνονται μόνο οι γυναίκες. Η ονομασία προέρχεται από την εποχή που οι καταπιεσμένες γυναίκες μεταμφιέζονταν, με καλυμμένο το πρόσωπο, έτσι ώστε να ξεφαντώνουν χωρίς ενδοιασμούς, κρατώντας μια μαγκούρα, την «Πατερίτσα», για να αμύνονται στα πειράγματα των αρσενικών.
Η ΕΡΤ ΣΤΗ ΒΟΡΕΙΟ ΕΛΛΑΔΑ
ΓΙΟΡΤΑΣΤΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΣ
Σειρά ντοκιμαντέρ η οποία, συνεπής στην προσπάθεια τηλεοπτικής αποκέντρωσης, ερευνά και προβάλλει άγνωστα θέματα από τη ζωή στη Βόρεια Ελλάδα. Το επεισόδιο αυτό είναι αφιερωμένο στα εορταστικά έθιμα του Άργους και του Νεστόριου, στην περιοχή της Καστοριάς.
Σε αυτό το επεισόδιο, η κάμερα της εκπομπής ταξιδεύει σε δυο κωμοπόλεις της Καστοριάς, στο Νεστόριο και στο Άργος (Ορεστικό) και παρακολουθεί από κοντά πατροπαράδοτα έθιμα της περιοχής. Στο Νεστόριο πληροφορούμαστε για τη γιορτή του Σταυρού, ένα έθιμο το οποίο έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία. Ο φακός της εκπομπής καταγράφει παιδιά και ενήλικες κατοίκους του χωριού καθώς αναβιώνουν το συγκεκριμένο έθιμο. Την ημέρα του Αϊ Γιαννιού οι οικογένειες συγκεντρώνονται σε κάποιο σπίτι και αφού ο παπάς ευλογήσει τον σταυρό που θα φιλοξενήσει η οικογένεια για ένα χρόνο, τρώνε όλοι μαζί.
Σχετικά με το Άργος από την άλλη, λαμβάνει χώρα το Καρναβάλι της Πρωτοχρονιάς το οποίο ολοκληρώνεται με το λεγόμενο έθιμο της “Πατερίτσας”, ενώ μας δίνονται πληροφορίες ότι το έθιμο αυτό είναι απόρροια ρωμαϊκής αγροτικής γιορτής. Η συγκεκριμένη παράδοση αρχίζει την παραμονή της Πρωτοχρονιάς και τελειώνει με τη γιορτή της ”Πατερίτσας” στις 2 Ιανουαρίου.
Έτος παραγωγής: 1982
Σκηνοθεσία: Γιώργος Καλογιάννης
Επιμέλεια παραγωγής: Κυριάκος Γεωργίου