Ο συνθέτης, Αλέκος Ξένος, έφυγε από τη ζωή πριν από 30 χρόνια, την 1η Σεπτεμβρίου 1995. Δείτε το τρίτο επεισόδιο της σειράς ντοκιμαντέρ με τίτλο «Αλέκος Ξένος – Ο ποιητής της Αντίστασης και της Ειρήνης» με θέμα τη συμμετοχή του στην Αντίσταση.
Με καταγωγή από τη Ζάκυνθο, ο Αλέκος Ξένος γοητεύθηκε από νεαρή ηλικία από τη μουσική, συμμετείχε σε ορχήστρες θιάσων, κατατάχθηκε στη Μουσική Φρουρά Αθηνών και φοίτησε στο Ωδείο Αθηνών δίπλα σε μεγάλους μουσικούς όπως οι Δημήτρης Μητρόπουλος, Φ. Οικονομίδης και Γεώργιος Σκλάβος. Το 1936 συμμετέχει σε συνδικαλιστικούς αγώνες και στην ίδρυση της ΚΟΑ, ενώ το 1941 μπαίνει στις τάξεις του ΕΑΜ ως γραμματέας στην Αχτίδα Διανοουμένων - Καλλιτεχνών του ΚΚΕ και βοηθάει στη δημιουργία των μουσικών ομάδων της οργάνωσης και στην έκδοση της παράνομης εφημερίδας του Πανελλήνιου Μουσικού Συλλόγου. Κατά τη διάρκεια της Αντίστασης, θα συλληφθεί και θα δραπετεύσει δύο φορές. Ο Ξένος θα μελοποιήσει πολλά αντιστασιακά τραγούδια με πιο γνωστό το «Ο Άρης κάνει πόλεμο (Του Μικρού Χωριού η Μάχη)». Το 1947 θα απολυθεί λόγω των πολιτικών πεποιθήσεών του από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών και το 1950 από την Ορχήστρα του ΕΙΡ. Από τις συνθέσεις του ξεχωρίζουν το συμφωνικό του ποίημα «Ο Διγενής δεν πέθανε», εμπνευσμένο από τον Νίκο Μπελογιάννη (1952), «Σπάρτακος» (1963) και το «Κύπρος - Ελλάδα μας» (1964) για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα των ελληνοκυπρίων. Ο Ξένος έφυγε από τη ζωή την 1η Σεπτεμβρίου 1995. Για τα τριάντα χρόνια από το θάνατό του το Αρχείο ΕΡΤ προτείνει την εκπομπή:
ΑΛΕΚΟΣ ΞΕΝΟΣ – Ο ΠΟΙΗΤΗΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ Επ. 3
Η σειρά με τίτλο «Αλέκος Ξένος – Ο ποιητής της Αντίστασης και της Ειρήνης» είναι αφιερωμένη στην προσωπική, αγωνιστική και καλλιτεχνική διαδρομή του σημαντικού συνθέτη Αλέκου Ξένου. Στο τρίτο επεισόδιο της σειράς εκπομπών ο καλλιτέχνης μιλάει την απόφαση του στο τέλος του 1943 να πάει στο Καρπενήσι, στην ελεύθερη Ελλάδα και να δραστηριοποιηθεί έντονα στο αντιστασιακό αγώνα. Μιλάει για τη δράση του εκεί, τη συνάντηση με τον Μιλτιάδη Πορφυρογένη και τον Άρη Βελουχιώτη, τις συζητήσεις και τις προσπάθειες να τονίσουν το ρόλο του πολιτισμού και ειδικά της μουσικής στην επιτυχή έκβαση του απελευθερωτικού αγώνα. Ο Ξένος θα ασχοληθεί συστηματικά με τη δημιουργία χορωδιών και φιλαρμονικών στα βουνά της μαχόμενης Ελλάδας και θα γράψει τραγούδια που αγαπήθηκαν από το λαό, όπως «Το τραγούδι της Αλληλεγγύης», «Ο ύμνος της Ε.Π.Ο.Ν», «Το τραγούδι του Άρη», «Τραγούδι για τ’ αετόπουλα», ενώ παράλληλα συνεργάζεται με άλλους καλλιτέχνες που έχουν ενταχθεί στο ΕΑΜ. Λαμβάνει μέρος στο «Θέατρο του Βουνού» που δημιούργησε ο Βασίλης Ρώτας στη Βίνιανη, αλλά και κατά την ορκωμοσία της κυβέρνησης του Βουνού παρουσίασε τον μελοποιημένο από τον ίδιο «Ύμνο της Π.Ε.Ε.Α». Το 1944 συμμετέχει στο Α’ Πανελλήνιο Συνέδριο Ανταρτών Επονιτών στο Μικρό Χωριό Ευρυτανίας, παροτρύνοντας τους να αναπτύξουν μουσική και πολιτιστική δραστηριότητα. Ο Ξένος θυμάται τις μελοποιήσεις που έκανε για τα παιδικά τραγούδια που έγραψε ο Ρώτας για τα Αετόπουλα, τους μικρούς Επονίτες. Μετά την Απελευθέρωση ακολούθησαν τα τραγικά γεγονότα του Εμφυλίου Πολέμου, ο καλλιτέχνης έχασε φίλους και συναγωνιστές, αλλά παρέμεινε πιστός στα ιδανικά και οράματα του και συνέχισε να προσπαθεί για μια κοινωνία που να υπηρετεί το λαό. Ο ίδιος ο συνθέτης μιλάει για τις προσωπικές εμπειρίες από τα γεγονότα των Δεκεμβριανών οι οποίες συνέβαλλαν στη δημιουργία ενός από τα γνωστότερα έργα του με τον τίτλο «Η Λαφίνα», το οποίο περιέχει έντονα συμβολικά στοιχεία, αλλά και ένα αισιόδοξο μήνυμα. Συμπατριώτες του Αλέκου Ξένου αφηγούνται με συγκίνηση και περηφάνια τις οργανωμένες αντιστασιακές δράσεις τους εναντίον των Γερμανών στη γενέτειρά του Ζάκυνθο και τον ιδιαίτερα μαχητικό και επαναστατικό τους χαρακτήρα.
Κατά τη διάρκεια της εκπομπής διαβάζεται απόσπασμα από το δεύτερο σχεδίασμα των «Ελεύθερων Πολιορκημένων» του Διονυσίου Σολωμού, ακούγεται το τραγούδι «Ο Άρης κάνει πόλεμο (Του Μικρού Χωριού η Μάχη)» σε μουσική Αλέκου Ξένου και στίχους Ναυσικάς Φλέγκα - Παπαδάκη, ενώ προβάλλεται πλούσιο φωτογραφικό αρχειακό υλικό από τους αντάρτες στα βουνά, τις περιοχές της Ελεύθερης Ελλάδας από την περίοδο της Αντίστασης αλλά και από το Δεκεμβριανά και τους πρωταγωνιστές τους. Επίσης ο μουσικός Δημήτρης Λάγιος, η Παιδική Χορωδία Ωδείου Αττικής ερμηνεύουν μουσικά έργα του Ξένου.
