Το Εθνικό Θέατρο εγκαινιάστηκε σαν σήμερα, στις 19 Μαρτίου του 1932, με δύο παραστάσεις. Οι εναρκτήριες παραστάσεις ήταν ο ”Αγαμέμνων” του Αισχύλου και η μονόπρακτη κωμωδία ”Θείος όνειρος” του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Το Εθνικό Θέατρο ιδρύθηκε για πρώτη φορά 32 χρόνια νωρίτερα, το 1900, ως Βασιλικό Θέατρο για να κλείσει όμως σε σύντομο χρονικό διάστημα (1908) και να δοθεί σε κοινή χρήση μέχρι το 1932. Ως Εθνικό Θέατρο επανιδρύθηκε με νόμο του τότε υπουργού παιδείας Γεωργίου Παπανδρέου στις 3 Μαΐου του 1930.
Ανάμεσα στους ηθοποιούς που συγκαταλέγονταν στον πρώτο πυρήνα του Εθνικού Θεάτρου ήταν οι Αιμίλιος Βεάκης, Γιώργος Γληνός, Ελένη Παπαδάκη, Αλέξης Μινωτής, Κατίνα Παξινού, Θάνος Κωτσόπουλος, Δημήτρης Μυράτ, κ.ά. Το 1956 αναγνωρίστηκε η ανάγκη προώθησης του νεοελληνικού ρεπερτορίου με την ίδρυση της ”Δεύτερης Σκηνής” που αργότερα το 1971 ονομάστηκε ”Νέα Σκηνή” και σήμερα ονομάζεται ”Σκηνή Νίκος Κούρκουλος”. Το 1996 ιδρύθηκε η ”Πειραματική Σκηνή”, ο Άδειος Χώρος και το Εργαστήριο Ηθοποιών. Το Εθνικό Θέατρο συνεχίζει την πλούσια δραστηριότητά του ως σήμερα. Εξίσου σημαντικό είναι και το έργο της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου.
Το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει ένα χρονικό της ιστορίας του Εθνικού Θεάτρου με ξεναγό τον καλλιτεχνικό του διευθυντή Νίκο Κούρκουλο (διευθυντής την περίοδο 1994-2007) μέσα από ένα απόσπασμα της εκπομπής ”Από την Ελλάδα” παραγωγής 2000.
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Ο ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ ΜΑΣ ΞΕΝΑΓΕΙ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ
Η εκπομπή ”από την Ελλάδα” είναι μια σειρά πολιτιστικών εκπομπών που αναδεικνύει θέματα από τις τέχνες και τον πολιτισμό της χώρας προς τους Έλληνες του εξωτερικού. Το συγκεκριμένο επεισόδιο ξεκινά με ένα αφιέρωμα στην ιστορία του Εθνικού Θεάτρου.
Ειδικότερα, ξεναγός στη μακρά ιστορία του Εθνικού Θεάτρου αλλά και στο πλούσιο παρόν του είναι ο καλλιτεχνικός διευθυντής του οργανισμού Νίκος Κούρκουλος. Η Μάγια Γάκη επισκέπτεται το κτίριο Τσίλλερ του Εθνικού Θεάτρου και συνομιλεί με το Νίκο Κούρκουλο για την ίδρυση του Εθνικού Θεάτρου, αρχικά ως Βασιλικό Θέατρο. Έπειτα μιλά για την επανίδρυσή του το 1930 και τις πρώτες παραστάσεις του που δόθηκαν το Μάρτιο του 1932. Ακόμη, ο Νίκος Κούρκουλος αναφέρεται στα πρώτα χρόνια λειτουργίας του, τους σπουδαίους ηθοποιούς που πέρασαν από αυτό καθώς και τους στόχους του θεάτρου.
Επιπλέον, ο Νίκος Κούρκουλος μιλά για το παρόν του Εθνικού Θεάτρου καθώς και για το λεύκωμα που ετοιμάζεται και είναι αφιερωμένο στη μακρόχρονη πορεία του θεάτρου. Έπειτα, μιλά για τις παραστάσεις του Εθνικού σε πόλεις εκτός Ελλάδας. Κλείνοντας, ο Νίκος Κούρκουλος τονίζει πως η νέα γενιά καλλιτεχνών έχει με την σειρά της πολύ ικανούς ηθοποιούς. Τέλος, θυμάται το δικό του βάπτισμα στο Εθνικό Θέατρο, όταν αποφοίτησε από τη Δραματική του Σχολή το 1959 καθώς και την πρώτη του εμφάνιση στην Επίδαυρο στην παράσταση ”Ορέστης” σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολωμού.
Έτος παραγωγής: 2000
Επιμέλεια-παρουσίαση: Μάγια Γάκη
Σκηνοθεσία: Γιώργος Ζιάκας