Ο σπουδαίος σκηνοθέτης και δάσκαλος του θεάτρου, Κάρολος Κουν, γεννήθηκε το 1908 στην Προύσα. Η εφηβική του ηλικία περνάει στην αμερικανική Ροβέρτειο Σχολή της Κωνσταντινούπολης, εργάζεται μέχρι την αποφοίτησή του το 1928 ως γραμματέας στο θεατρικό όμιλο Robert College Ρlayers Οfficers όπου συμμετείχε συχνά και στις παραστάσεις. Το ίδιο έτος σπουδάζει Αισθητική στη Σορβόννη και το 1929 εγκαθίσταται με τη μητέρα του στην Αθήνα, εργάζεται στο Κολέγιο Αθηνών ως καθηγητής Αγγλικών και εκεί παρουσιάζει τις πρώτες θεατρικές παραστάσεις με τους μαθητές του.
Γνωρίζεται με τον Φώτη Κόντογλου ο οποίος, όπως ο ίδιος ο Κουν έλεγε, τον βοηθάει να έρθει ξανά σε επαφή με καθετί Ελληνικό και το 1933 θα ιδρύσει τη Λαϊκή Σκηνή μαζί με τον Γιάννη Τσαρούχη και τον δημοσιογράφο Διονύσιο Δεβάρη, όπου θα παρουσιάσει για τα επόμενα δύο χρόνια έργα όπως η «Ερωφίλη», «Άλκηστη», «Πλούτος», «Ο κατά φαντασίαν ασθενής» και τα «Παντρολογήματα». Ο Κουν από το 1938 θα συνεργαστεί με τους θιάσους της Κυρίας Κατερίνας και της Μαρίκας Κοτοπούλη και το 1942 μέσα στην κατοχή, θα καταφέρει ιδρύοντας το Θέατρο Τέχνης, να φτιάξει τη δική του ομάδα, με ηθοποιούς που όπως και ο ίδιος αντιμετωπίζουν το θέατρο ως λειτούργημα. Η πρώτη παράσταση ήταν η «Αγριόπαπια» του Ίψεν, με μαθητές της σχολής τους Βασίλη Διαμαντόπουλο, Λυκούργο Καλλέργη, Παντελή Ζερβό, Καίτη Λαμπροπούλου και με τον ίδιο σκηνοθέτη και ηθοποιό.
Όμως το Θέατρο Τέχνης θα κλείσει το 1950 λόγω οικονομικών δυσκολιών και ο Κουν τα επόμενα χρόνια θα σκηνοθετήσει για το Εθνικό Θέατρο πέντε παραστάσεις: «Ερρίκος Δ’», «Άνθρωποι και ποντίκια», «Οι τρεις αδερφές», «Όνειρο καλοκαιρινής νυκτός», «Ο θείος Βάνιας». Το 1959 παρουσίασε στο Φεστιβάλ Αθηνών τους «Όρνιθες», στο Ηρώδειο. Η παράσταση δεν θα ολοκληρωθεί ποτέ μιας και το κοινό διαμαρτύρεται με έντονο τρόπο και η κυβέρνηση επεμβαίνει για να κατέβει η παράσταση. Ωστόσο η ίδια παράσταση τρία χρόνια αργότερα, στο Φεστιβάλ των Εθνών στο Παρίσι, θα βραβευτεί και θα λάβει διθυραμβικές κριτικές.
Ο Κουν επιχειρεί να ξαναστήσει το Θέατρο Τέχνης το 1959 στο υπόγειο της Στοάς Ορφέως. Από εκείνο το υπόγειο και υπό την καθοδήγηση του Κουν θα αναδειχθούν μερικά από τα μεγαλύτερα ονόματα του θεάτρου όπως οι Β. Διαμαντόπουλος, Ρ. Χατζηαργύρη, Λ. Καλλέργης, Π. Ζερβός, Μ. Λυμπεροπούλου, Κ. Φερτής, Γ. Μιχαλακόπουλος, Θ. Καρακατσάνης, Ρ. Πιττακή, Ε. Κοταμανίδου, Μ. Χρυσομάλλης, Γ. Αρμένης, Γ. Λαζάνης και Μ. Κουγιουμτζής για να αναφέρουμε μόνο μερικά εξ αυτών. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 το Θέατρο Τέχνης παρουσιάζει τις παραστάσεις του και στην Επίδαυρο ξεκινώντας με την τριλογία της Ορέστειας του Αισχύλου και περιοδεύει στην Ευρώπη με διακρίσεις, ενώ από το 1985 αποκτά δεύτερη αίθουσα στην περιοχή της Πλάκας.
Το Θέατρο Τέχνης του Καρόλου Κουν παρουσίασε ελληνικό ρεπερτόριο με έργα συγγραφέων όπως οι Βυζάντιος, Κορομηλάς, Καπετανάκης και Ξενόπουλος, ενώ έδωσε βήμα και σε νέους για την εποχή θεατρικούς συγγραφείς όπως ο Καμπανέλλης, η Αναγνωστάκη, ο Κεχαΐδης, ο Σκούρτης και ο Μουρσελλάς. Επίσης έφερε το ελληνικό κοινό σε επαφή με τα θεατρικά ρεύματα του υπόλοιπου κόσμου, ανέβασε σημαντικά έργα μεγάλων δημιουργών του διεθνούς ρεπερτορίου όπως οι Τσέχωφ, Μπρεχτ, Μίλλερ, Ιονέσκο, Μπέκετ, Πίντερ, Αραμπάλ, Ουίλλιαμς, Πιραντέλλο, και Σαίξπηρ. Η μελέτη, έρευνα και διδασκαλία του Κουν αναφορικά με την αναβίωση του Αρχαίου Δράματος θεωρούνται κομβικής σημασίας για τον τρόπο σκηνοθεσίας και ερμηνείας στο Αρχαίο Δράμα και ειδικά οι παραστάσεις των «Ορνίθων» και των «Περσών» καθιερώθηκαν ως πρότυπα για τον συνολικό τρόπο προσέγγισης του Αρχαίου Δράματος. Η παρακαταθήκη του Καρόλου Κουν στο Ελληνικό θέατρο αξιολογείται ως μια βαρύτατη κληρονομιά και ένας πραγματικός πολιτιστικός θησαυρός και με αφορμή την επέτειο θανάτου του, στις 14 Φεβρουαρίου 1987, το Αρχείο της ΕΡΤ παρουσιάζει την εκπομπή:
ΟΙ ΡΕΠΟΡΤΕΡΣ
ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ – ΙΑΚΩΒΟΣ ΚΑΜΠΑΝΕΛΛΗΣ
Σε αυτό το επεισόδιο της ενημερωτικής εκπομπής της ΕΡΤ, «Οι Ρεπόρτερς», ο Νάσος Αθανασίου συζητάει στο υπόγειο του Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν μαζί με τον ίδιο τον Κουν και τον Ιάκωβο Καμπανέλλη. Μιλούν για την παράδοση του νέου ελληνικού θεάτρου, τις επιρροές από το εξωτερικό και την παρουσίαση στην Ελλάδα των τάσεων του θεάτρου που επικρατούσαν στο εξωτερικό, τη σημασία ύπαρξης νέων Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων και τη συμβολή του Θεάτρου Τέχνης στην ανάδειξη αυτών των νέων Ελλήνων θεατρικών συγγραφέων και τις παραστάσεις του Ιάκωβου Καμπανέλλη που έχουν ανέβει από το θίασο του Κουν. Ο ίδιος ο Κουν περιγράφει την πορεία από το 1943 με τον πρώτο Έλληνα συγγραφέα τον Γιώργο Σεβαστίκογλου και έπειτα με τον Ιάκωβο Καμαπανέλλη. Μιλάει για τις τέσσερις παραστάσεις του Καμπανέλλη και πρώτα για την «Αυλή των Θαυμάτων», η οποία ήταν το πρώτο του άνοιγμα στο ελληνικό θέατρο. Μιλάει για τον κοινωνικό και πολιτικό χαρακτήρα των έργων του Καμπανέλλη, υπογραμμίζοντας τη σάτιρα και την κριτική που εμπεριέχεται στην ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του έργου του. Δεν παραλείπει να αναφέρει και άλλους Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς των οποίων το έργο έχει ανέβει στο Θέατρο Τέχνης όπως ο Δημήτρης Κεχαΐδης, η Λούλα Αναγνωστάκη, ο Γιώργος Σκούρτης και ο Μήτσος Ευθυμιάδης. Ο Ιάκωβος Καμπανέλλης με τη σειρά του μιλάει για τη φιλοδοξία του να απευθύνεται και να συγκινεί τη νέα γενιά με το έργο του, ενώ μιλάει για το ανέβασμα της παράστασής του «ΠΡΟΣΩΠΑ ΓΙΑ ΒΙΟΛΙ ΚΑΙ ΟΡΧΗΣΤΡΑ» σε σκηνοθεσία Καρόλου Κουν, σκηνικά του Σάββα Χαρατσίδη, η οποία παρουσιάζεται στην αίθουσα Βεάκη και είχε ανέλπιστα μεγάλη και θετική ανταπόκριση από το κοινό.
Διευθυντής εκπομπής: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
Δημοσιογράφος: ΝΑΣΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Έτος παραγωγής: 1976
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr