Ο Ντάριο Φο, ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες και διανοούμενους, βραβευμένος με Νόμπελ λογοτεχνίας (1997), άνθρωπος του θεάτρου, συγγραφέας, σκηνοθέτης, ηθοποιός, ζωγράφος, ενεργός στα κοινωνικά κινήματα και τους αγώνες, έφυγε από τη ζωή στις 13 Οκτωβρίου 2016. Σημάδεψε το θέατρο της εποχής του υπηρετώντας το πολιτικό θέατρο, ελεύθερο και ανεξάρτητο, μέσα από το οποίο ασκούσε κριτική στο σύστημα και στην κατάχρηση εξουσίας. Από το 1952, ο Ντάριο Φο, μαζί με τη γυναίκα του ηθοποιό Φράνκα Ράμε, έγραφε, σκηνοθετούσε και ερμήνευε στο δικό του θέατρο και την τηλεόραση αμέτρητα θεατρικά έργα και μικρά σατιρικά κείμενα. Οι ίδιοι εξασκήθηκαν σε ένα είδος λαϊκού θεάτρου και ανέβασαν έργα που συχνά είχαν προβλήματα με τη λογοκρισία. Από τα πολύ γνωστά έργα του είναι: «Δεν πληρώνω, δεν πληρώνω», «Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού», «Μιστέρο Μπούφο».
Δείτε από το Αρχείο της ΕΡΤ την εκπομπή:
ΟΙ ΚΕΡΑΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ ΜΑΣ
ΝΤΑΡΙΟ ΦΟ (ΙΤΑΛΙΑ)
(video)
Σειρά εκπομπών για τη λογοτεχνία με συνεντεύξεις διάσημων συγγραφέων οι οποίοι μας ξεναγούν στη Τέχνη τους, τη ζωή και την πόλη τους. Παρουσιάζουν οι Ανταίος Χρυσοστομίδης και η Μικέλα Χαρτουλάρη. Στη συγκεκριμένη εκπομπή ο διάσημος νομπελίστας Ντάριο Φο, μάχιμος καλλιτέχνης και συγγραφέας, σε ηλικία 83 χρονών, μιλάει στον Ανταίο Χρυσοστομίδη για τη ζωή του, το θεατρικό του έργο, τις εμπειρίες του ως ηθοποιού, για την πολιτική και, φυσικά, τη λογοτεχνία.
Ο Ντάριο Φο γεννήθηκε το 1926 στο χωριό Σαντζάνο του Βαρέζε, στις όχθες της λίμνης του Λάγκο Ματζόρε. Μπροστά στο φακό των «Κεραίων», ο Ντάριο Φο αναπολεί τα παιδικά του χρόνια στο χωριό, βόρεια του Μιλάνου, περιγράφει την έφεσή του για τα παιχνίδια με τη γλώσσα και την εξοικείωσή του με την τέχνη της διήγησης που έμαθε από τον παππού του και από τους Λομβαρδούς φυσητές γυαλιού σε ένα πολυπολιτισμικό περιβάλλον. Εξηγεί επίσης πώς το οικογενειακό του περιβάλλον διαμόρφωσε την πολιτική του συνείδηση. Μιλάει για την «κάθοδό» του στη συνοικία Μπρέρα του Μιλάνου, καθώς και για τις ζωγραφικές του επιδόσεις.
Ο Φο ξεκίνησε την θεατρική του σταδιοδρομία ως ηθοποιός σε καμπαρέ και επιθεωρήσεις. Πάντα δίπλα του, η γυναίκα του και ηθοποιός Φράνκα Ράμε, με την οποία ίδρυσε το 1959 τον «Θίασο Ντάριο Φο Φράνκα Ράμε». Αναφέρεται στα κρίσιμα χρόνια της δεκαετίας του ’70 και την πορεία του στο πολιτικό θέατρο, στην αγάπη του για τους παλιούς σαλτιμπάγκους και τροβαδούρους, και στη σημασία του θεάτρου ως πολιτικοκοινωνικό όπλο αφύπνισης των συνειδήσεων. Στην κουβέντα του ο Φο αναφέρεται ταυτόχρονα σε πολλά πράγματα: στο αρχαιοελληνικό θέατρο, στην παράδοση της Κομέντια ντελ άρτε, στη μαγεία της θεατρικής μάσκας, στην ειλικρίνεια του ηθοποιού πίσω από τη μάσκα. Στη δύναμη του αυτοσχεδιασμού, στην ανάγκη να ξαναγράφονται συνεχώς τα θεατρικά έργα, στο διδακτισμό στο θέατρο, στη λογοκρισία. Στην εκκλησία, στην υποκρισία, στην πίστη, στην πολιτική. Στο Νόμπελ, στη γυναίκα του και σύντροφό του σε όλη του τη θεατρική πορεία ηθοποιό Φράνκα Ράμε.
Η συνέντευξη δόθηκε στο σπίτι του συγγραφέα, στην περίφημη Πόρτα Ρομάνα, όχι μακριά από το κέντρο του Μιλάνου. Η εκπομπή επισκέφτηκε όμως και τον τόπο καταγωγής του Φο, τα μέρη της βορειοϊταλικής λίμνης Ματζόρε στην οποία αφιέρωσε το μεγαλύτερο μέρος της ομιλίας του στη Στοκχόλμη στις 9 Οκτωβρίου 1997, όταν έλαβε το Νόμπελ στη λογοτεχνία. Στην εκπομπή διαβάζεται απόσπασμα από την ομιλία του. Επίσης, κατά τη διάρκεια της εκπομπής προβάλλονται αποσπάσματα θεατρικών του έργων με τον ίδιο στη σκηνή: “Ο τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού”, “Μίστερο Μπούφο”, “Ανώμαλος δικέφαλος”.
Σενάριο-Επιμέλεια-Παρουσίαση: Ανταίος Χρυσοστομίδης
Σκηνοθεσία: Άγγελος Κοβότσος
Ημερομηνία πρώτης μετάδοσης: 6/5/2009
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr