Η Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης γιορτάζεται κάθε χρόνο την 21η Μαρτίου και ανακηρύχθηκε από την Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση της UNESCO το 1999. Στην Ελλάδα γιορτάστηκε για πρώτη φορά το 1998 ύστερα από πρωτοβουλία της Εταιρείας Συγγραφέων, με εμπνευστή τον ποιητή, πεζογράφο, εικαστικό και παραγωγό ραδιοφωνικών εκπομπών Μιχάλη Μήτρα, ο οποίος πρότεινε τη θεσμοποίησή της.
Το Αρχείο της ΕΡΤ συμμετέχοντας στον εορτασμό παρουσιάζει μια εκπομπή-αφιέρωμα στη μελοποιημένη ποίηση. Στη χώρα μας η μελοποιημένη ποίηση δεν περιορίστηκε στη λεγόμενη «σοβαρή μουσική». Ο ελληνικός λαός ήταν ο μοναδικός που τραγούδησε μαζικά τόσα σπουδαία έργα σπουδαίων ποιητών χάρη στην επιτυχία του Μ. Θεοδωράκη και τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη φωνή της Ρωμιοσύνης, η οποία έγινε κτήμα των λαϊκών στρωμάτων.
ΠΟΙΗΤΙΚΕΣ ΒΡΑΔΙΕΣ
ΜΕΛΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΠΟΙΗΣΗ Α΄ ΜΕΡΟΣ
(video)
Σειρά εκπομπών του 1987-1988 με θέμα την ποίηση και τον ποιητικό λόγο, που επιμελείται ο ποιητής Μιχάλης Γκανάς. Η σκηνοθεσία της σειράς ανήκει στη Λάλη Κοντοθεοδώρου. Η συγκεκριμένη εκπομπή είναι αφιερωμένη στη μελοποιημένη ποίηση και ολοκληρώθηκε σε δύο μέρη.
Το αφιέρωμα στη μελοποιημένη ποίηση παρουσιάζει ο Άγγελος Πυριόχος με τον οποίο ξεκινά η εκπομπή στον ρόλο του ραδιοφωνικού παραγωγού. Ακούγονται μελοποιημένα τραγούδια ή αποσπάσματά τους σε ποίηση Γιώργου Σεφέρη, Οδυσσέα Ελύτη και Βύρωνα Λεοντάρη και μουσική Μ. Θεοδωράκη και Γ. Σπανού.
Η εκπομπή φιλοξενεί τους ποιητές και στιχουργούς Γιάννη Κακουλίδη, Κώστα Γεωργουσόπουλο (Κ. Χ. Μύρη), Λευτέρη Παπαδόπουλο και τον μουσικό και τραγουδοποιό Μανώλη Ρασούλη, οι οποίοι εκφράζουν τις απόψεις τους για την μελοποιημένη ποίηση που πέρασε στον κόσμο και τραγουδιέται. Χρονικό ορόσημο για τη μελοποιημένη ποίηση είναι το 1960 και σύμβολά της ο μελοποιημένος Επιτάφιος του Ρίτσου και το Άξιον Εστί του Ελύτη από τον Μίκη Θεοδωράκη, με τη φωνή του Γρηγόρη Μπιθικώτση, η οποία συνδέθηκε με τον ποιητικό λόγο των Ελλήνων ποιητών που εισχώρησε στο ελληνικό τραγούδι και στο πλατύ κοινό. Η επιτυχία του Μ. Θεοδωράκη προκάλεσε ουσιαστικά μια ολόκληρη γενιά συνθετών να ακολουθήσουν το παράδειγμά του, με αποτέλεσμα τη διάδοση της μελοποιημένης ποίησης. Κι ενώ η αφετηρία της θα μπορούσε να τοποθετηθεί τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του ’50 μετά το 1980, όταν η παραγωγή φθίνει συνεχώς, εμφανίζονται συνθήκες κρίσης. Στο πλαίσιο αυτό ξεδιπλώνεται η συζήτηση στη συγκεκριμένη εκπομπή, εκφράζοντας προβληματισμούς πάνω στα εξής θέματα: Πρέπει να μελοποιείται ή όχι η ποίηση; Πόσο νοθεύεται η σύλληψη της ποιητικής ουσίας με το να παρεμβάλλεται η μουσική; Πόσο επιβάλλεται η ματιά και η προσωπικότητα του συνθέτη στην ανάγνωση ενός ποιήματος; Ποιοι δικαιούνται να μελοποιούν τους σπουδαίους ποιητές; Πόσο η ποίηση ταυτίζεται με το ποιητικό αποτέλεσμα της μουσικής επένδυσης; Πώς η έκρηξη της μελοποιημένης ποίησης στην Ελλάδα ωφέλησε τους ποιητές, το τραγούδι και το ίδιο το κοινό; Οδηγούνται οι ακροατές των μελοποιημένων τραγουδιών στην ποίηση και το βιβλίο; Υφίσταται η παιδαγωγική διάσταση της ποίησης στις πλατιές μάζες;
Στην εκπομπή τονίζεται ιδιαίτερα η ανάγκη να αντιμετωπίζεται αυτοτελώς η ποίηση και το τραγούδι ως ποιητικό μουσικό φαινόμενο με δικούς του νομοτελειακούς κανόνες. Παράλληλα, επισημαίνεται πως αν και πολλά από τα μελοποιημένα τραγούδια συνδέθηκαν με ειδικές περιστάσεις του κοινωνικού ελληνικού βίου, κέντρισαν το ενδιαφέρον μόνο ως προς το συγκεκριμένο τραγούδι που συγκίνησε.
Ακούγονται τα μελοποιημένα τραγούδια: «Στο περιγιάλι το κρυφό», «Κράτησα τη ζωή μου» (ποίηση Γ. Σεφέρη, μουσική Μ. Θεοδωράκη, ερμηνεία: Γρ. Μπιθικώτσης), «Η ομίχλη μπαίνει από παντού στο σπίτι», (ποίηση Βύρωνα Λεοντάρη, μουσική Γιάννη Σπανού, ερμηνεία: Αρλέτα), απ’ όπου ο Μιχάλης Γκανάς διαβάζει στίχους, «Μέρα Μαγιού» (ποίηση Γ. Ρίτσου, μουσική Μ. Θεοδωράκη, ερμηνεία: Γρ. Μπιθικώτσης), «Της αγάπης αίματα», «Ένα το χελιδόνι» (ποίηση Οδ. Ελύτη, μουσική Μ. Θεοδωράκη, ερμηνεία Γρ. Μπιθικώτσης), τραγούδι που συνδέθηκε με τα κινήματα της νεολαίας της δεκαετίας του ’60 και τα γεγονότα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου από τα οποία προβάλλεται σχετικό φωτογραφικό υλικό.
Έτος παραγωγής: 1987
Άλλοι συντελεστές της εκπομπής:
Διευθυντής παραγωγής: Διονύσης Ζουρμπάνος
Διευθυντής φωτογραφίας: Δημήτρης Κατσαϊτης
Διαβάζει ο ποιητής Μιχάλης Γκανάς
Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr