O Dimitri Tiomkin και τα «Κανόνια του Ναβαρόνε» του, οι Oregon & το Alboran Trio και ο Xavier Desandre Navarre.

Τα «Πινέλα για Χρώματα και Ορχήστρα» του Γιώργου Μαρκάκη χρωματίζουν τον ραδιοφωνικό αέρα του Τρίτου Προγράμματος κάθε Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή ακριβώς τα μεσάνυχτα προς την επόμενη, για μία ώρα.

Για αυτήν την εβδομάδα ο Γιώργος Μαρκάκης, μεταξύ άλλων παρουσιάζει:

Τετάρτη 15 Οκτωβρίου (μεσάνυχτα προς Πέμπτη): O Θρυλικός Συνθέτης του Σινεμά Dimitri Tiomkin και τα «Κανόνια του Ναβαρόνε» του.

Ο Ντιμίτρι Ζινόβιεβιτς Τιόμκιν (10 Μαΐου 1894 – 11 Νοεμβρίου 1979) ήταν Ρώσος, που στη διάρκεια της ζωής του πολιτογραφήθηκε Αμερικανός, συνθέτης Κινηματογραφικής Μουσικής. Έχοντας λάβει κλασική εκπαίδευση στην Αγία Πετρούπολη στα προεπαναστατικά χρόνια, μετακόμισε στο Βερολίνο και στη συνέχεια στη Νέα Υόρκη μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση. Το 1929, μετά την κατάρρευση του χρηματιστηρίου, μετακόμισε στο Χόλιγουντ, όπου έγινε περισσότερο γνωστός για τη μουσική του για ταινίες γουέστερν, όπως οι "Duel in the Sun", "Red River", "High Noon, "The Big Sky", "Gunfight at the O.K. Corral", "Rio Bravo" και "Last Train from Gun Hill".

Ο Τιόμκιν έλαβε 22 υποψηφιότητες για Όσκαρ και κέρδισε τέσσερα βραβεία της Αμερικάνικης Ακαδημίας, τρία για καλύτερη πρωτότυπη μουσική επένδυση για τις ταινίες "High Noon", "The High and the Mighty" και "The Old Man and the Sea", και ένα για το καλύτερο πρωτότυπο τραγούδι για το "The Ballad of High Noon" από την ταινία "High Noon".

Εκπληκτικό δείγμα της πραγματικής στιχουργικής Τέχνης αποτελούν τα στιχάκια που έγραψαν για να ντύσουν την πραγματικά επική μουσική που σύνθεσε για την ταινία «Τα κανόνια του Ναβαρόνε»:

“Τα νησιά της Ελλάδας είναι πράσινα και όμορφα
Πράσινα και όμορφα,
Όπου στην πεδιάδα κάτω, φυτρώνουν οι ελιές
Αλλά ψηλά εκεί στους βράχους κανόνια είναι κρυμμένα,
είναι κρυμμένα Κανόνια,
Σε μια σπηλιά από πέτρα,
Κανόνια του Ναβαρόνε
Υπάρχει ένα άλλο νησί τόσο όμορφο
Όπου κάποτε άνθιζε η δάφνη,
Εδώ σε αυτό το νησί γνωστό ως Χέρος
Δύο χιλιάδες στρατιώτες είναι καταδικασμένοι.
Τώρα είναι το πρόβλημα πώς να τους σώσουμε
Από μια συντριπτική ήττα……
…. Έξι μύγες σκαρφαλώνουν στον ιστό της αράχνης των Ναζί,
Στερεώστε προσεκτικά για την έφοδο το φυτίλι,
Τόσο λίγος χρόνος για χάσιμο.
Τικ-τακ, χτυπήστε γρήγορα τα χέρια της καταστροφής,
Όλα υπολογισμένα,
Ώρα για Επαφή!
Σπίθα και μια έκρηξη και φλόγες ανεβαίνουν,
Όπλα σκάνε
Μέσα από τον βροντερό βρυχηθμό
Δοξάστε τους άντρες του πολέμου.
Γιασου, Θεέ μου, Γενναίοι άντρες, αποστολή εξετελέσθη,
Αντίο φίλοι μου,
Και έτσι τελειώνει ο θρύλος.
Χτυπήστε τις καμπάνες του Ναβαρόνε,
Καλό να είναι το ταξίδι σας,
Ο καλός άνεμος σας συνοδεύει.”

Στην ίδια εκπομπή παρουσιάζεται και το πρωτόλειο έργο ενός νέου Έλληνα συνθέτη, του Andrei Nastasa, ένα μικρό έργο - φόρος συνθετικής τιμής - στον αξέχαστο Βαγγέλη Παπαθανασίου  που εμπνέει διαχρονικά και την σημερινή νεολαία της πατρίδας μας.

Πέμπτη 16 Οκτωβρίου (μεσάνυχτα προς Παρασκευή): Μία Συνάντηση με τους Oregon

Αναμνήσεις από μία συνάντηση με το συγκρότημα Oregon το Φθινόπωρο του 1984 με σύνθεση τότε τους: Ralph Towner - κιθάρα, Paul McCandless - πνευστά, Glen Moore - μπάσο, και tablas ο αξέχαστος Collin Walcott (1945 - 1984).

Ο Towner  και ο Moore ήταν φίλοι και περιστασιακά συνεργάτες από τότε που γνωρίστηκαν το 1960 ως φοιτητές στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον. Μέχρι το 1969, και οι δύο ήταν ενεργοί μουσικοί που ζούσαν στη Νέα Υόρκη. Ενώ συνεργάζονταν με τον τραγουδιστή της φολκ Tim Hardin, γνώρισαν το σύνολο "Consort" του πρωτοπόρου της παγκόσμιας μουσικής Paul Winter, και ιδιαίτερα το μέλος Colin Walcott, με τον οποίο ο Τάουνερ άρχισε να αυτοσχεδιάζει ως άτυπο ντουέτο. Μέχρι το 1970, ο Towner και ο Moore είχαν ενταχθεί στο Winter Consort και γνώρισαν το άλλο μέλος McCandless. Οι τέσσερις άρχισαν να εξερευνούν τον αυτοσχεδιασμό μόνοι τους, ενώ η συμβολή τους συνέχισε να είναι καθοριστική στον επαναπροσδιορισμό του «ήχου» του Winter Consort σε συνθέσεις όπως το "Icarus" του Towner.

Οι τέσσερις μουσικοί έκαναν την πρώτη τους ομαδική ηχογράφηση το 1970, αλλά η δισκογραφική εταιρεία Increase Records έκλεισε πριν καν κυκλοφορήσει (τελικά εκδόθηκε από την Vanguard το 1980 ως Our First Record). Οι Oregon έκαναν το «επίσημο» ντεμπούτο τους στη Νέα Υόρκη το 1971 (αρχικά ονομάζονταν "Thyme — Music of Another Present Era", η αλλαγή ονόματος σε Oregon προτάθηκε από τον McCandless).

Γρήγορα οι Oregon καθιερώθηκαν ως ένα από τα κορυφαία αυτοσχεδιαστικά συγκροτήματα της εποχής τους, συνδυάζοντας Ινδική και Δυτική Κλασική μουσική με τζαζ, φολκ, space music και avant-garde στοιχεία. Το συγκρότημα κυκλοφόρησε πολυάριθμα άλμπουμ στην Vanguard τη δεκαετία του 1970, κάνοντας επίσης τρεις δίσκους για την Elektra/Asylum μεταξύ 1978 και 1980 (συμπεριλαμβανομένου του εξαιρετικά αναγνωρισμένου Out of the Woods και μιας ζωντανής ηχογράφησης από παραστάσεις στο Carnegie Hall και στον Καναδά στα τέλη του 1979).

Μετά από ένα διάλειμμα μερικών ετών αφιερωμένο σε μεμονωμένα projects το συγκρότημα επανενώθηκε, ηχογραφώντας για την ECM, κυκλοφορώντας το ομώνυμο "Oregon" το 1983 και το "Crossing" το 1984. Πριν από την κυκλοφορία του τελευταίου, ωστόσο, κατά τη διάρκεια μιας περιοδείας το 1984, ο Walcott σκοτώθηκε σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στην πρώην Ανατολική Γερμανία. Οι Oregon διαλύθηκαν προσωρινά, αλλά ανασυντάχθηκαν τον Μάιο του 1985 σε μια συναυλία μνήμης για τον Walcott στη Νέα Υόρκη, με τον Ινδό κρουστό Trilok Gurtu να συμμετέχει (η επιλογή του ίδιου του Walcott για την αντικατάστασή του σε περίπτωση που καταστεί απαραίτητο). Το 1986, ο Gurtu προσκλήθηκε να ενταχθεί στο Oregon. 

Παρασκευή 17 Οκτωβρίου (μεσάνυχτα προς Σάββατο): Alboran Trio / Xavier Desandre Navarre

Ανάμεσα στους εξαίρετους μουσικούς που παρουσιάζονται στην εκπομπή της Πέμπτης προς Παρασκευή είναι οι Alboran Trio και ο Xavier Desandre Navarre.

Το νησί Αλμποράν, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στις ακτές της Ανδαλουσίας και τη Βόρεια Αφρική εστιάζουν οι Ιταλοί μουσικοί σαν Trio Alboran, ένα Ιταλικό τζαζ πιανιστικό τρίο που αποτελείται από τους: Paolo Paliaga Πιάνο, Gigi Biolcati. Κρουστα και Dino Contenti Μπάσο. Το όνομα προέρχεται από το ακατοίκητο Μεσογειακό νησί Αλμποράν, το οποίο βρίσκεται ανάμεσα στις ακτές της Ανδαλουσίας και τη Βόρεια Αφρική.

Ο Γάλλος Πολίτης του Κόσμου Xavier Desandre Navarre γεννήθηκε στο Παρίσι, πέρασε ένα μεγάλο μέρος της παιδικής του ηλικίας μεταξύ του Παρισιού και της Νότιας Γαλλικής όλης Aix-en-Provence, αλλά ένας χρόνος που πέρασε με την οικογένειά του στο Ιράν ξύπνησε το πάθος του για την ποικιλία τoυ παραδοσιακού Βραζιλιάνικου Cantoble, με τον Sylvio de Santana Jr. και τη Βραζιλιάνα μουσικολόγο και μαέστρο Nicia Ribas d'Avila. Ξεκίνησε να παίζει τζαζ και να αυτοσχεδιάζει Αφρικανική και Κουβανέζικη μουσική. Η μουσική του φιλοσοφία είναι να δημιουργεί γέφυρες μεταξύ αυτών των διαφορετικών στυλ. Πράγμα που διαπιστώνουμε στην σημερινή εκπομπή με την μουσική σύμπραξη του X. D Navarre με τον συμπατριώτη του πιανίστα Rene-Marc Bini.

INFO:

«Πινέλα για χρώματα και Ορχήστρα»
με τον Γιώργο Μαρκάκη
Μεσάνυχτα Τετάρτης (08-10) προς Πέμπτη, Πέμπτης 09-10) προς Παρασκευή & Παρασκευής (10-10) προς Σάββατο
και κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή 00.00-01.00
Τρίτο Πρόγραμμα 90.9 & 95.6 | https://www.ertecho.gr/radio/trito/